Τράπεζες: Άδειασαν από δάνεια 70 δισ. ευρώ μέσα σε τρία χρόνια
Δάνεια, ύψους 70 δισ. ευρώ, σε διάστημα τριών ετών αφαίρεσαν από τους ισολογισμούς τους οι τράπεζες, εστιάζοντας την προσοχή τους στη δευτερογενή αγορά που δημιουργείται και κρύβει ευκαιρίες σε δύο πυλώνες:
1) μέσα από την αποθεραπεία των ίδιων των δανείων, ως αποτέλεσμα της ενεργητικής διαχείρισης που θα κάνουν οι servicers (reperforming portfolio) και
2) μέσα από τη χρηματοδότηση των ακινήτων που θα αλλάξουν χέρια.
«Η εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών έχει οδηγήσει προς το παρόν στη μεταβίβαση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες στους επενδυτές και στους servicers. Νομίζω μόνο στα τελευταία τρία χρόνια πρέπει να έχουν μεταβιβαστεί πάνω από 70 δισ. ευρώ ΜΕΔ μέσα από πωλήσεις και τιτλοποιήσεις. Τώρα αυτά τα δάνεια θα πρέπει να τα διαχειριστούν οι servicers για να φέρουν τα recoveries (ανακτήσεις), τα οποία έχουν υπολογιστεί στα σχετικά business plans», τόνισε, στο πλαίσιο του 2ου Fin Forum η γενική διευθύντρια Διαχείρισης Απαιτήσεων Εταιρικής & Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, κυρία Φωτεινή Ιωάννου.
Σύμφωνα με την ίδια, τα recoveries αυτά μπορούν να έρθουν κατά βάση με δυο τρόπους: είτε θεραπεύοντας το δάνειο, δίνοντας βιώσιμες λύσεις ρύθμισης σε βιώσιμους δανειολήπτες, είτε μέσω της ρευστοποίησης των assets που είναι σε εξασφάλιση των δανείων.
Και στις δύο περιπτώσεις οι τράπεζες μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο είτε ως οι φυσικοί αγοραστές των χαρτοφυλακίων που θα γίνουν και πάλι ενήμερα (reperforming portfolios) -με προϋπόθεση, φυσικά, ότι θα έχουν τέτοια χαρακτηριστικά και τέτοιο ιστορικό πληρωμών που να μπορούν ασφαλώς να χαρακτηριστούν πραγματικά performing, σύμφωνα με τα EBA guidelines- είτε παρέχοντας την απαραίτητη ρευστότητα, χρηματοδοτώντας τους τελικούς αγοραστές των assets που θα βγουν σε πλειστηριασμούς, θα αλλάξουν χέρια κ.λπ.
«Προφανώς, αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε τους αγοραστές, όποιοι κι αν είναι αυτοί: είτε είναι τα REOCOs των επενδυτών (γιατί ακόμα και σήμερα το 70% των assets που βγαίνουν σε πλειστηριασμό αγοράζονται από αυτούς που επισπεύδουν τον πλειστηριασμό) είτε χρηματοδοτώντας με στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια τους τελικούς αγοραστές που θα πάρουν τα ακίνητα απευθείας από τον πλειστηριασμό ή αφού περάσουν από τα REOCOs», εξήγησε η κυρία Ιωάννου, για να προσθέσει: «Εμείς ως ΕΤΕ – σύμφωνα με τις δικές μας αναλύσεις και με μία σειρά από παραδοχές – θεωρούμε ότι αυτή η αγορά (και οι δύο πυλώνες) θα φτάσει τουλάχιστον τα 20 δισ. ευρώ δάνεια στην επόμενη τριετία – τετραετία, άρα, ένα μέγεθος πολύ σημαντικό».
Τέλος, υπάρχει μία παρεμφερής ευκαιρία που έχει να κάνει με την παροχή senior financing στους επενδυτές, στα funds για την εξαγορά χαρτοφυλακίων ΜΕΔ που θα γίνουν είτε ως δευτερογενείς κινήσεις (πωλήσεις τμημάτων χαρτοφυλακίων που έχουν ήδη πωληθεί ή τιτλοποιηθεί) είτε ως πρωτογενείς transactions (όπως είναι η μητέρα των μαχών, η «Αριάδνη», για παράδειγμα), αφού προφανώς αξιολογηθούν τα σχετικά business plans, τα credentials των επενδυτών κ.λπ. Είναι μία αγορά, στην οποία μέχρι τώρα ήταν ενεργές κυρίως οι ξένες τράπεζες.
Τώρα είναι στο παιχνίδι και οι ελληνικές τράπεζες, καθιστώντας τις διαδικασίες των συναλλαγών πιο ανταγωνιστικές.
Το 25% των δανείων θα «πρασινίσει»
Στο 25% υπολογίζει η αγορά το κομμάτι των δανείων που θα καταστεί ενήμερο και άρα, θα μπορέσει σε μεγάλο βαθμό να πουληθεί πίσω σε τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία ή άλλους επενδυτές.
«Παράλληλα, θα γίνουν και άλλες συναλλαγές που αφορούν σε NPL χαρτοφυλάκια που μπορεί να είναι είτε δάνεια ακάλυπτα (σ.σ. χωρίς εξασφαλίσεις) είτε δάνεια που είναι επικεντρωμένα σε συγκεκριμένους τομείς. Η δυναμική αυτής της δευτερογενούς αγοράς που κάνει τώρα τα πρώτα της βήματα θα είναι σημαντική το επόμενο διάστημα και συνδέεται και με την αγορά των REOs», σημείωσε από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της doValue και πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ), κ. Τάσος Πανούσης.
Όπως, άλλωστε, εξηγεί, το κομμάτι της αγοράς ακινήτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη διαχείριση των δανείων.
«Υπολογίζεται σε περίπου 800.000 με ένα εκατομμύριο ακίνητα, τα οποία οι servicers θα πρέπει να τα διαθέσουν στην αγορά με έναν τρόπο αποδοτικό και χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα», πρόσθεσε.
«Είμαστε σε ένα σημείο, όπου τελειώνει ένας πρώτος κύκλος, αυτός, δηλαδή, που φεύγουν τα δάνεια από τους ισολογισμούς των τραπεζών με τις τιτλοποιήσεις που έγιναν πέρυσι. Πλέον, οδηγούμαστε σε μία νέα πραγματικότητα, στην οποία συνεχίζεται η διαχείριση εκτός τραπεζικών ισολογισμών σε ένα πολύ καλύτερο οικονομικό περιβάλλον – με εξαίρεση τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις εξελίξεις στις διεθνείς αγορές – και πάντα με τα ερωτηματικά του πληθωρισμού και των επιτοκίων. Προχωράμε στο πραγματικό personalization, το οποίο θα περάσει μέσα από την εξυγίανση δανείων και την επαναφορά τους στην κανονικότητα και μέσα από τη διαχείριση των collaterals και των REOs, αλλά και μέσω της διαδικασίας των πλειστηριασμών», επισήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της Cepal Hellas, κ. Θεόδωρος Αθανασόπουλος.
Πρόσω ολοταχώς για μονοψήφιο δείκτη NPE – Οι προκλήσεις
Σε μονοψήφιο δείκτη ΜΕΔ μέχρι το τέλος του 2022 στοχεύουν οι τράπεζες, εστιάζοντας στις προκλήσεις εκείνες που θα μπορούσαν να ανατρέψουν τα σχέδιά τους.
Πιο αναλυτικά:
α) Η γεωπολιτική κρίση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία νέα γενιά «κόκκινων» δανείων εξαιτίας της αύξησης του πληθωρισμού και του κόστους ενέργειας που πλήττουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Μέχρι στιγμής, οι τράπεζες δεν έχουν καμία ανησυχητική πρώιμη ένδειξη, αλλά παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.
β) Η άρση των προγραμμάτων στήριξης. Μέσω του Γέφυρα 1 έχουν λάβει στήριξη 82.000 δανειολήπτες, με δάνεια έξι δισ. ευρώ και μέσω του Γέφυρα 2 13.000 δανειολήπτες, με συνολικά 5,4 δισ. ευρώ δάνεια. Μετά το α’ τρίμηνο οι τράπεζες θα έχουν μία πιο σαφή εικόνα, αναφορικά με τον τρόπο που θα συμπεριφερθούν οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες.
γ) Η πλήρη έναρξη του νέου πτωχευτικού. Στον εξωδικαστικό μηχανισμό υπάρχουν 48.000 ενεργές αιτήσεις (42.000 αιτήσεις από ιδιώτες, με συνολικές οφειλές σε τράπεζες και Δημόσιο σχεδόν 16 δισ. ευρώ). Αιτήσεις που οι τράπεζες πρέπει να επεξεργαστούν και να βρουν λύσεις.
δ) Ο Φορέας Απόκτησης Ακινήτων. Η προκήρυξη του διαγωνισμού αναμένεται μέσα στον Μάρτιο, με τη λειτουργία του να τοποθετείται χρονικά όχι νωρίτερα από το α’ τρίμηνο του 2023.
«Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις φορολογικής και διαδικαστικής φύσεως που έχουν εγείρει και οι επενδυτές», τόνισε ο κ. Πανούσης, ο οποίος χαρακτήρισε την ανακοίνωση του πρωθυπουργού για «πάγωμα» των πλειστηριασμών 3.000 ευάλωτων νοικοκυριών ως μία πρωτοβουλία προς τη σωστή κατεύθυνση.
«Μέχρι τη σύστασή του υπήρχε ένα κενό, το οποίο θα καλύψει το ενδιάμεσο πρόγραμμα. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε δανειολήπτες, το ακίνητο των οποίων οδηγείται σε πλειστηριασμό, να δηλώσουν ότι είναι ευάλωτοι, να ακυρωθεί ο πλειστηριασμός και σε δεύτερο χρόνο το επίμαχο ακίνητο να οδηγηθεί στον Φορέα», εξήγησε.
