Τα δύο πρόσωπα του ελληνικού χρηματιστηρίου
Από τη μια πλευρά τα εταιρικά κέρδη αυξάνονται και το
ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών - αναλυτών για τις ελληνικές μετοχές
θερμαίνεται. Και από την άλλη, έχουμε μπαράζ αποχωρήσεων από το ταμπλό και «καυτά»
ζητήματα Εταιρικής Διακυβέρνησης.
Tα θέματα που απασχολούν την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά σε βραχυπρόθεσμο
ορίζοντα είναι γνωστά εδώ και καιρό. Όμως, σε ευρύτερο χρονικό ορίζοντα, στη
«μεγάλη εικόνα» και τη μακροπρόθεσμη τάση, παράγοντες της αγοράς και επενδυτές
καταγράφουν μια νέα εικόνα: το Χ.Α. αποκτά (αν δεν έχει αποκτήσει ήδη) δύο
πρόσωπα.
Το πρώτο αφορά τις ικανοποιητικές (σε γενικές γραμμές)
οικονομικές επιδόσεις των εισηγμένων εταιρειών, οι οποίες κατά κανόνα
συνοδεύονται και από ανάλογες μετοχικές αποδόσεις και… αναγκάζουν τους ξένους
επενδυτές να εξετάσουν πιο προσεκτικά την ελληνική αγορά. Άλλωστε, δεν είναι
καθόλου τυχαίο που το τελευταίο διάστημα ξένοι όμιλοι προχώρησαν σε εξαγορές
καλών ελληνικών εταιρειών. Και εδώ αρχίζει να μορφοποιείται το δεύτερο πρόσωπο
της αγοράς: λόγω και των εξαγορών αυτών, ο αριθμός των εταιρειών που βρίσκονται
υπό διαπραγμάτευση στο Χ.Α. μειώνεται – άρα οι επενδυτικές επιλογές
περιορίζονται. Και –ακόμα χειρότερα– στις εναπομείνασες εισηγμένες αυξάνονται
τα κρούσματα κακοδιαχείρισης, που δείχνουν την ελλιπή εφαρμογή των κανόνων
Εταιρικής Διακυβέρνησης. Κάπως έτσι, ίσως να μην είναι υπερβολικό να ισχυριστεί
κάποιος ότι την ώρα που το… ένα Χ.Α. ετοιμάζεται να τρέξει, το… άλλο Χ.Α.
πατάει τα κορδόνια του.
Σε χρηματιστήριο με δύο πρόσωπα και δύο ταχύτητες έχει
εξελιχθεί το Χ.Α., καθώς από τη μία πλευρά ένα τμήμα των εισηγμένων εταιρειών
του βαδίζει από το καλό στο καλύτερο, προσφέροντας υψηλότατες αποδόσεις, και
από την άλλη, ένα δεύτερο τμήμα του είτε αποχωρεί από το ταμπλό μέσω δημόσιων
προτάσεων είτε απογοητεύει - εξοργίζει τους μετόχους του.
Ξεκινώντας από το δεύτερο τμήμα, έναν χρόνο μετά το
ξέσπασμα του σκανδάλου της FolliFollie, φέτος –πριν καν κλείσουν οι πρώτοι πέντε μήνες του έτους–, βλέπουμε
αποχωρήσεις μετοχών και αναστολές διαπραγμάτευσής τους που έχουν σπάσει κάθε
ρεκόρ! Ενδεικτικά λοιπόν αναφέρουμε:
- Τις πωλήσεις των εταιρειών Κανάκης και Κρητών Αρτος σε
πολυεθνικούς ομίλους, με αποτέλεσμα τη δρομολογούμενη αποχώρησή τους από το
Χ.Α. Τέτοιες εξελίξεις πληγώνουν την αγορά, αλλά τουλάχιστον οι μακροπρόθεσμοι
μέτοχοι των συγκεκριμένων εταιρειών δεν έχασαν χρήματα (αντίθετα, οι
περισσότεροι αποκόμισαν σημαντικές υπεραξίες).
- Τις αποχωρήσεις ή τις δρομολογημένες αποχωρήσεις μέσα
από δημόσιες προτάσεις εταιρειών όπως οι Υγεία, Druckfarben, Νexans Hellas, Σφακιανάκης και F.G. Europe, ενώ δημόσια πρόταση έχει υποβληθεί και στο Ιασώ. Οι αντιδράσεις των
μετόχων μειοψηφίας δεν ήταν ίδιες σε όλες τις περιπτώσεις. Όπως προκύπτει από
τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα, σε ορισμένες εταιρείες οι δημόσιες
προτάσεις υποβλήθηκαν ουσιαστικά στο υψηλό τιμής της τελευταίας πενταετίας
(Υγεία, Ιασώ) ή αρκετά κοντά σ’ αυτό (Druckfarben), αποφέροντας αξιοσημείωτα (ή και πολύ υψηλά) κέρδη στους αγοραστές αυτής
της περιόδου. Αντίθετα, αρκετά μακριά ή και πολύ μακριά από το επίπεδο αυτό
υποβλήθηκαν οι δημόσιες προτάσεις σε ΝexansHellas, F.G. Europe και Σφακιανάκη, με αποτέλεσμα πολλοί μακροπρόθεσμοι επενδυτές να
αναγκαστούν να κλειδώσουν τις ζημιές τους.
- Την έναρξη προγράμματος πλειστηριασμών από τις
πιστώτριες τράπεζες στη Yalco, οι μετοχές της οποίας είχαν αρχίσει να επαναδιαπραγματεύονται στο ταμπλό
του Χ.Α. από τον περασμένο Οκτώβριο.
- Μόλις τις τελευταίες ημέρες είχαμε την αναστολή
διαπραγμάτευσης ακόμη δύο εταιρειών: της Γ.Ε. Δημητρίου (αδυναμία έκφρασης
γνώμης από ορκωτό ελεγκτή) και ιδιαίτερα της Creta Farms, υπόθεση που φαίνεται ότι έχει… πολύ ψωμί και θα μας απασχολήσει για
μεγάλο ακόμη χρονικό διάστημα.
Η φωτεινή πλευρά
Από την άλλη, ωστόσο, υπάρχει και η… φωτεινή πλευρά του
Χ.Α.
1) Ένα ενδεικτικό στοιχείο είναι η απόδοση των τίτλων της
μεσαίας και της χαμηλής κεφαλαιοποίησης κατά την τελευταία τριετία (+45,7% για
τη μεσαία και +120,2% για τη μικρή) όπως προκύπτει και από τα στοιχεία του
σχετικού πίνακα. Για τη διαμόρφωση πληρέστερης εικόνας, θα πρέπει να τονιστεί
ότι μεγάλη άνοδο έχουν σημειώσει κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και πολλές
μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης, ωστόσο ο σχετικός δείκτης, που ανέβηκε μόνο
κατά 16,5%, επηρεάστηκε αρνητικά από συγκεκριμένους τίτλους (τη ΔΕΗ +2,71% και
τις τράπεζες).
2) Ένα δεύτερο θετικό στοιχείο είναι η ανοδική πορεία των
εταιρικών λειτουργικών κερδών από το 2014 έως σήμερα, τάση που φαίνεται ότι θα
συνεχιστεί και φέτος. Ανάλογη πορεία ακολουθούν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα
και οι χρηματικές διανομές των εισηγμένων (μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου)
προς τους μετόχους τους. Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, ότι αρκετές εισηγμένες
εταιρείες σημείωσαν το 2018 ιστορικά υψηλές οικονομικές επιδόσεις και αυτό μετά
την πάροδο μιας δεκαετούς κρίσης.
3) Τέλος, καλά νέα ήρθαν και από την πρόσφατη διεξαγωγή
του roadshow που διοργάνωσε το Χρηματιστήριο της Αθήνας για τις εταιρείες μεσαίας
κεφαλαιοποίησης. Η σημαντική συμμετοχή των ξένων επενδυτών -αναλυτών
(τουλάχιστον στις μισές από τις 15 εισηγμένες που παρουσιάστηκαν) και ο
συνολικά πολύ μεγαλύτερος αριθμός συναντήσεων-ραντεβού που έλαβαν χώρα σε σχέση
με πέρυσι, ήταν τα δύο βασικά χαρακτηριστικά. Κοινή παραδοχή άλλωστε ήταν πως
το φετινό road show ήταν καλύτερο
από το περσινό και πιθανότατα υποσχόμενο για αγορές ελληνικών τίτλων, στον
βαθμό τουλάχιστον που δεν θα επιδεινωθεί για διάφορους λόγους το ευρύτερο
επενδυτικό κλίμα.
