Αλεξάνδρα Χαριτάτου: Ο πολιτισμός είναι δημόσιο και όχι κρατικό αγαθό
Ο πολιτισμός και η ιστορία μαζί με τη φυσική ομορφιά, το υπέροχο κλίμα και το μυθικό φως είναι αδιαμφισβήτητα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας.Η ορθή και συγκροτημένη διαχείρισή τους πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στο σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας μας.
Έχει ενδιαφέρον πως η συστηματική προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ξεκινάει μόλις τον 19ο αιώνα όπου και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αποκτούν θεσμικό πλαίσιο προστασίας των μνημείων.
Στην Ελλάδα αυτό συμβαίνει το 1834. Έως τότε τα κατάλοιπα παλαιότερων χρόνων θεωρούνταν έτοιμα υλικά προς επανάχρηση, για αυτό και παρατηρούμε σε πολλές εκκλησίες και άλλα κτίρια προ του 19ου αιώνα να έχουν χρησιμοποιηθεί μάρμαρα και υλικά από αρχαία «ερείπια».
Από εκείνα τα πρώτα νομοθετήματα, στα οποία χρωστάμε τη διάσωση μεγάλου τμήματος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, έχουν περάσει πολλά χρόνια, έγιναν πολλές συζητήσεις και τα τελευταία 100 χρόνια διαμορφώθηκαν νόμοι βάσει των αναγκών και των τρεχόντων πρακτικών διαχείρισης του πολιτισμού.
Στα μέσα του 20ού αιώνα υπήρξαν πολύ δυναμικές κινήσεις ως προς την προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό και έγιναν υπέροχες καμπάνιες της πολιτείας προς αυτή την κατεύθυνση (θυμίζουμε τις αριστουργηματικές αφίσες του ΕΟΤ φιλοτεχνημένες από μεγάλους καλλιτέχνες όπως ο Μόραλης, ο Τέτσης, ο Μυταράς, ο Βασιλείου, ο Φασιανός και άλλοι)
Βρισκόμαστε όμως πλέον στον 21ο αιώνα και πολλά έχουν αλλάξει σε όλα τα επίπεδα. Οι σύγχρονες πρακτικές διαχείρισης πολιτισμού, οι νέες τεχνολογίες που διατρέχουν όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες καθώς και η ολοένα αυξανόμενη ζήτηση από τους επισκέπτες για πιο ολοκληρωμένες ταξιδιωτικές εμπειρίες επιτάσσουν τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών και την βελτίωση του πολιτιστικού και τουριστικού μας «προϊόντος».
Είναι όχι μόνον ανάγκη αλλά και δικαίωμα όλων μας να συμβάλουμε προς την ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ένα δικαίωμα που εκπορεύεται και από το άρθρο 24 του Συντάγματος που λέει: «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του κράτους και ΔΙΚΑΙΩΜΑ του καθενός».
Ο πολιτισμός λοιπόν, είναι δημόσιο και όχι κρατικό αγαθό.
Ανεξάρτητοι επιστημονικοί φορείς, ιδιωτικές πρωτοβουλίες, τολμηροί επενδυτές, επιχειρήσεις, ακόμα και μεμονωμένα άτομα με όραμα και ιδέες, θέλουν και μπορούν να συμβάλουν θετικά στο να αξιοποιηθεί ακόμα πιο αποτελεσματικά το πολιτιστικό μας απόθεμα. Με αυστηρές προδιαγραφές, τους κατάλληλους ελέγχους και καθοδήγηση από αρμόδιους, καταρτισμένους φορείς πρέπει να συμπράξουν όλες αυτές οι δημιουργικές δυνάμεις για την μέγιστη αξιοποίηση του εθνικού μας πλούτου.
Υπάρχουν πλήθος παραδείγματα φορέων που ξεκίνησαν από ιδιωτική πρωτοβουλία και επιτελούν πολιτιστικό έργο υψίστης εθνικής σημασίας όπως το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, το Μουσείο Μπενάκη, το Διάζωμα, το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, η Στέγη. Πρέπει η Πολιτεία να διευκολύνει και να παροτρύνει περισσότερο κόσμο προς αυτήν την κατεύθυνση, συνδέοντας τον πολιτιστικό μας πλούτο και με μια νέα αντίληψη για τον τουρισμό. Έναν τουρισμό που θα ταυτίζεται με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε τόπου και δεν θα αναπτύσσεται ασύντακτα και χωρίς μελέτη.Και πρέπει να γίνονται προσπάθειες αυτό να επιτυγχάνεται όχι με δημόσιο χρήμα. Ορθή διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων (που πολλές φορές επιστρέφουν πίσω στην Ε.Ε. επειδή δεν έχουμε καταφέρει να τα απορροφήσουμε), χρηματοδότηση από τον επιχειρηματικό τομέα, δωρεές ιδιωτών αλλά προπάντων μελετημένα σχέδια που καθιστούν βιώσιμα και αυτοχρηματοδοτούμενα τα εκπονούμενα έργα, θα συμβάλουν ώστε η διαχείριση του πολιτιστικού μας αποθέματος να γίνει μοχλός ανάπτυξης, πηγή πλούτου και νέων καλών δουλειών για όλη τη χώρα.
Στο πλαίσιο της ευρύτερης αναπτυξιακής λογικής που θα στηρίξει η Νέα Δημοκρατία, με μείωση της φορολογίας και της γραφειοκρατίας, με κίνητρα για επενδύσεις, ενθάρρυνση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με την κοινωνία των πολιτών, θα δοθεί η ευκαιρία να κάνουμε ακόμα πιο ελκυστικό, λειτουργικό και ανταποδοτικό τον χώρο του πολιτισμού, που αφορά όλους μας.
Το μέλλον μάς έχει χτυπήσει την πόρτα. Στις 8 Ιουλίου θα την ανοίξουμε διάπλατα!
Η Αλεξάνδρα Χαριτάτου είναι ιστορικός - μουσειολόγος,
υποψήφια βουλευτής Α’ Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία.
