Κίνδυνος παγκόσμιου κραχ από την «Κινεζική Λίμαν»

Κι αυτό γιατί αν πράγματι καταρρεύσει (και μαθηματικά προς τα εκεί οδεύει αυτή τη στιγμή) θα έχουμε να κάνουμε με μια νέα Lehman Brothers, αυτή τη φορά από Ασία μεριά, η οποία θα ταρακουνήσει συθέμελα το χρηματοοικονομικό σύστημα και ίσως γίνει κι η αφορμή για το ντόμινο που θα πυροδοτήσει την επόμενη κρίση. Ποια κρίση; Αυτή που έχει ζυμωθεί την τελευταία δεκαετία και που «ψήθηκε» στα χρόνια της πανδημίας, μην κάνετε πως δεν καταλαβαίνετε…

Εκτός κι αν στ’ αλήθεια πιστεύει κανείς πως ελέω μαζικών εμβολιασμών και επανεκκίνησης της οικονομίας, όλα θα «επιστρέψουν στην κανονικότητα» σα να μη συνέβη τίποτα. Όχι, ο λογαριασμός θα πληρωθεί κυρίες και κυρίου, και θα είναι πολύ τσουχτερός… Ήδη άλλωστε άρχισαν να ηχούν τα καμπανάκια με τις ραγδαίες αυξήσεις και το στασιμοπληθωρισμό, κάτι για το οποίο η «Αξία» υπήρξε το μοναδικό ελληνικό μέσο που προειδοποίησε εγκαίρως ήδη από πέρυσι, όταν άλλοι σφύραγαν ανέμελα και μιλούσαν για «παροδικό υπερπληθωρισμό» ή ακόμη και αποπληθωρισμό (μείωση τιμών)!

Πίσω στην εξαιρετικά κρίσιμη περίπτωση της κινεζικής Λίμαν. Πρόκειται για τον κινεζικό γίγαντα ακινήτων που ακούει στο όνομα Evergrande. Έχοντας αναλάβει υπέρογκα δάνεια σε καθεστώς πλήρους αφερεγγυότητας εδώ και μήνες, ο κινεζικός κολοσσός βρίσκεται πλέον ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία. Η μετοχή της εταιρίας καταρρέει και τα margin calls βαράνε ανεξέλεγκτα, ενώ Fitch και Moody’s προχώρησαν σε πρωτοφανής υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας απ’ ευθείας κατά τρεις βαθμίδες, από CCC+ σε CC, υποδηλώνοντας επικείμενη χρεοκοπία.

Την ίδια ώρα, οι μετοχές παγκοσμίως χτυπάνε αλλεπάλληλα ιστορικά υψηλά σα να μην υπάρχει αύριο! Μήπως κυριολεκτικά δε θα υπάρξει αύριο; Στα χρηματιστήρια αναφερόμαστε, μην τρομάζετε…

Ταυτόχρονα τα διεθνή μέσα δεν καλύπτουν επαρκώς το θέμα της Evergrande, σα να μην είναι τόσο σοβαρό (και για τη Λίμαν Μπράδερς σιγή ασυρμάτου τηρούνταν μέχρι τελευταία στιγμή). Προς τι η σιωπή; Κατανοούμε ότι το 99,99% της ύλης πλέον είναι αφιερωμένο στον κορωνοϊό λες και μόνο αυτό συμβαίνει στη ζωή μας, ωστόσο αυτή τη στιγμή στην πλέον όχι μακρινή Ασία, ένας πυρηνικός αντιδραστήρας βρίσκεται στα πρόθυρα ολοκαυτώματος.

Ίσως είναι η σιωπή πριν την καταιγίδα… Θα επιστρέψουμε σε αυτό. Τι ακριβώς συμβαίνει με την Evergrande;

Στα πρόθυρα χρεοκοπίας η μεγαλύτερη εταιρία real-estate παγκοσμίως

Ο Όμιλος Evergrande αποτελεί την πολυτιμότερη σε αξία εταιρία real-estate στον κόσμο. Αυτή τη στιγμή είναι και η πιο χρεωμένη. Σύμφωνα με πληθώρα αναφορών που κάνουν το γύρο επενδυτικών φόρουμ, έχει ήδη ξεσπάσει «bank run» (τραπεζικός πανικός) μεταξύ των πιστωτών του μεγαλύτερου και πιο καταχρεομένου Κινεζικού κολοσσού, καθώς τα υποβαθμισμένα πλέον ομόλογά της έπαψαν να θεωρούνται collateral (εγγύηση) στην αγορά repos.

Την εβδομάδα αυτή τα πράγματα πήγαν γρήγορα από το κακό στο καταστροφικό, καθώς τα ομόλογα της Evergrande κατέρρευσαν εν μέσω μαζικών ρευστοποιήσεων, οδηγώντας μάλιστα την κινεζική κεφαλαιαγορά σε αναστολή διαπραγμάτευσης. Η επιτάχυνση της πτώσης των τιμών ήρθε αφότου η China Securities Depository and Clearing (CSDC) διέγραψε ουσιαστικά την αξία τους για χρήση στην αγορά repo μειώνοντας τον «δείκτη μετατροπής» του ομολόγου Ιουλίου 2022 στο μηδέν.

Πολλά ακόμη ομόλογα ωριμάζουν τέλη του μήνα και του έτους, ενώ την ίδια στιγμή το Πεκίνο τηρεί σιγή ιχθύος. Ουδείς γνωρίζει αν η κυβέρνηση θα παρέμβει για τη διάσωση του κολοσσού προτού έχουμε μια νέα φούσκα ακινήτων, αλλά και ποιο το μέγεθος της χιονοστιβάδας παγκόσμιων εξελίξεων εάν (ή μάλλον όταν) η Evergrande καταρρεύσει.

Όπως ανέφερε η Fitch, "η κάποιου είδους αθέτηση φαίνεται πιθανή" καθώς η εταιρεία πασχίζει να αντιμετωπίσει τα επιδεινούμενα θέματα ρευστότητας.

«Πιστεύουμε ότι ο πιστωτικός κίνδυνος είναι υψηλός λόγω της χαμηλής ρευστότητας, της μείωσης των συμβάσεων πωλήσεων, της πίεσης για την αντιμετώπιση των καθυστερημένων πληρωμών σε προμηθευτές και εργολάβους και την περιορισμένη πρόοδο στην αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων», ανέφερε ο οίκος αξιολόγησης.

Η κάλυψή της σε μετρητά για βραχυπρόθεσμα δάνεια επιδεινώθηκε το πρώτο εξάμηνο σε 36% από 47% σε σχέση με έξι μήνες νωρίτερα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Bloomberg που βασίζονται σε κατάσταση αποτελεσμάτων. Η υποχώρηση του τομέα των ακινήτων στο Πεκίνο έχει κάνει ακόμη πιο δύσκολη την άντληση μετρητών

Η εισηγμένη εταιρεία στο Χονγκ Κονγκ έχει αναλάβει ένα σύνολο δανειακών υποχρεώσεων τα τελευταία χρόνια, συνολικού ύψους άνω των 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για να χρηματοδοτήσει την ταχεία ανάπτυξη και μια σειρά από αγορές ακινήτων, καθώς και άλλα περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης μιας κινεζικής ποδοσφαιρικής ομάδας.

Ένα ενδεχόμενο χρεοκοπίας θα μπορούσε να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη σε ονομαστικό ΑΕΠ, διότι σε πραγματικό οι κινέζοι είναι πρώτοι), καθώς η εταιρεία - η οποία ισχυρίζεται ότι απασχολεί 200.000 άτομα και δημιουργεί έμμεσα 3,8 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Κίνα – αναμένεται να συμπαρασύρει εκατοντάδες επιχειρήσεις και να προκαλέσει σοκ στο τραπεζικό σύστημα της Κίνας.

Σόρος: «Μακριά από Κίνα»

Όταν ακόμη και ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτ Σόρος (όποια οικονομική κατάρρευση κι αν δεις, θα βρεις τον Σόρος από πίσω) προειδοποιεί ότι η Κίνα πρόκειται να αντιμετωπίσει μια μεγάλη οικονομική κρίση, γράφοντας σε μια έκθεση στους Financial Times ότι η έκρηξη των τιμών των ακινήτων φτάνει στο τέλος της, τότε μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλέσει αυτό.

Αλλά δεν είναι μόνο τύποι σαν τον Σόρος. Ο ίδιος ο όμιλος πλέον προειδοποιεί, καθώς αντιμετωπίζει και σοβαρές υποθέσεις δικαστικών διαφορών εκτός της συνήθους επιχειρηματικής του πορείας, αφού τα ταμειακά διαθέσιμα δεν επαρκούν για την κάλυψη των υποχρειώσεών της.

Η ίδια η εταιρεία δήλωσε ότι διερευνά την πώληση συμφερόντων στις εισηγμένες μονάδες ηλεκτρικών οχημάτων και υπηρεσιών ακινήτων, καθώς και άλλα περιουσιακά στοιχεία και επιδιώκει να φέρει νέους επενδυτές και να ανανεώσει τον δανεισμό της.

Όμως οι τιμές στις οποίες μπορεί να πουλήσει τις ιδιοκτησίες ακινήτων της είναι πολύ χαμηλότερες από εκείνες που είχαν εκτιμηθεί στους παρελθόντες ισολογισμούς της.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον όσο και ύποπτο είναι όμως το γεγονός πως το Πεκίνο δείχνει να είναι πολύ φειδωλό στην παροχή βοήθειας (σε αντίθεση με την πρόσφατη διάσωση του γίγαντα επισφαλών χρεών Huarong που πριν από δύο εβδομάδες πήρε κρατική διάσωση μετά από μήνες κερδοσκοπίας ως προς την τύχη του).

Και όσο η αβεβαιότητα αυτή συντηρείται, τόσο η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ικανότητα της Evergrande να εξοφλήσει τα χρέη της συνεχίζει να διαβρώνεται.

Ενδεικτικά της επενδυτικής στάσης είναι ότι το ομόλογο λήξης 2025 της Evergrande διαπραγματεύεται στα 33,7 σεντ, ενώ οι μετοχές σημειώνουν πτώση 71% από την αρχή του 2021.

Τα έσοδα που αναγνωρίστηκαν από τα έργα που παραδόθηκαν υποχώρησαν κατά 17% στα 222 δισεκατομμύρια γιουάν, το χαμηλότερο στα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το ακαθάριστο περιθώριο σχεδόν μειώθηκε στο μισό στο 12,9% από έξι μήνες νωρίτερα, το χαμηλότερο από τουλάχιστον το 2008.

Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η Evergrande είπε ότι ορισμένες οφειλές για ανάπτυξη ακινήτων ήταν εκπρόθεσμες - δηλαδή, βρίσκεται σε τεχνική αθέτηση - που οδήγησαν στην αναστολή των εργασιών σε ορισμένα έργα, αλλά πρόσθεσε ότι η εταιρεία διαπραγματεύεται με προμηθευτές και εργολάβους κατασκευών για να συνεχίσουν τις εργασίες.

«Τραγικό λάθος οι επενδύσεις σε Κίνα»

Το να ρίξει κανείς λεφτά στην Κίνα αυτή τη στιγμή είναι ένα τραγικό λάθος, σχολιάζει ο Τζορτζ Σόρος, επικρίνοντας τα ανοίγματα της BlackRock στην κινεζική αγορά.

Ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής τα έβαλε με την επιλογή της BlackRock να επενδύσει μεγάλο μέρος των υπό διαχείριση κεφαλαίων της στην Κίνα, υποστηρίζοντας ότι έθεσε σε κίνδυνο όχι μόνο τα χρήματα των πελατών αλλά και τα συμφέροντα ασφάλειας των ΗΠΑ.

«Είναι πιθανό να χάσει χρήματα για τους πελάτες της η BlackRock και, το πιο σημαντικό, θα βλάψει τα εθνικά συμφέροντα ασφάλειας των ΗΠΑ και άλλων Δημοκρατιών», έγραψε ο Τζορτζ Σόρος σε δημοσίευμα της Wall Street Journal.

Η BlackRock ηγείται μιας παγκόσμιας διείσδυσης στη βιομηχανία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της Κίνας.

Ο μεγαλύτερος διαχειριστής κεφαλαίων στον κόσμο τον περασμένο μήνα άρχισε να προσφέρει επενδυτικά προϊόντα σε Κινέζους ιδιώτες, δύο μήνες μετά την έγκριση να γίνει η πρώτη εταιρεία αμοιβαίων κεφαλαίων που ανήκει εξ ολοκλήρου στο εξωτερικό.

Ο Σόρος όμως έχει καταγγείλει τον Σι Τζιπίνγκ ως τον “πιο επικίνδυνο εχθρό των ανοιχτών κοινωνιών στον κόσμο” (σημειώνεται ότι τον όρο ανοιχτές κοινωνίες συναντάμε στο ίδρυμα Open Society Foundation του Σόρος) και στη συνέχεια υποστήριξε στους Financial Times ότι το Κογκρέσο θα πρέπει να ψηφίσει νομοθεσία που θα περιορίζει τις επενδύσεις των διαχειριστών περιουσιακών στοιχείων σε “εταιρείες όπου οι πραγματικές δομές διακυβέρνησης δεν διαφανείς και ευθυγραμμισμένες με τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης”.

Οι αποκλίνουσες απόψεις σε δύο από τους πιο σημαντικούς διαχειριστές χρημάτων στον κόσμο υπογραμμίζουν το ολοένα και πιο έντονο περιβάλλον που αντιμετωπίζουν οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες στη μεγαλύτερη οικονομία της Ασίας.

Ενώ ο Σι Τζιπίνγκ διευκόλυνε τη συμμετοχή ξένων επενδυτών στις εγχώριες αγορές, η κυβέρνησή του αυστηροποιεί τους κανόνες στον ιδιωτικό τομέα και συγκρούεται με τις ΗΠΑ για τα πάντα, από την κυβερνοασφάλεια έως τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σιντζιάνγκ.

Ο Σόρος έχει επικρίνει από την ξαφνική ακύρωση της αρχικής δημόσιας προσφοράς της Ant Group, τις ενέργειες εναντίον της εταιρείας Didi Global, λίγες ημέρες μετά την εισαγωγή της στη Νέα Υόρκη, και την καταστολή των κινεζικών εταιρειών διδασκαλίας με χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ.

Υπενθύμισε μάλιστα στα στελέχη της BlackRock ότι πρέπει να γνωρίζουν την «τεράστια κρίση που δημιουργείται στην αγορά ακινήτων της Κίνας».

Πάντως η BlackRock, η Goldman Sachs Group και οι περισσότεροι από τους σημαντικότερους συναδέλφους τους στη διαχείριση χρημάτων και τις τραπεζικές υπηρεσίες αποφάσισαν ότι οι ευκαιρίες στην Κίνα υπερτερούν των κινδύνων.

Η σιωπή πριν την καταιγίδα

Και καθώς η κινεζική Λίμαν απειλεί με ντόμινο την παγκόσμια οικονομία, τα χρηματιστήρια συνεχίζουν απτότητα στα ρεκόρ, επιβεβαιώνοντας το ρητό “the market doesn’t care about the economy". Και γιατί να μην το κάνουν άλλωστε; Αφού το φθηνό χρήμα με αφορμή την «έκτακτη κατάσταση πανδημίας» συνεχίζει να ρέει από τις κεντρικές τράπεζες, ταϊζοντας από Wall Street και κρυπτονομίσματα μέχρι ελληνικές εισηγμένες…

Την Πέμπτη πραγματοποιήθηκε η κρίσιμη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που έμελλε να αποφασίσει τη μοίρα του προγράμματος αγοράς ομολόγων – πρώην QE και νυν PEPP (pandemic emergency purchase programme)- η γνωστή σε όλους μας ποσοτική χαλάρωση. Το δήθεν προσωρινό έκτακτο πρόγραμμα, το οποίο αποτελεί στην ουσία συνέχεια του προηγούμενου εξίσου… προσωρινού (υποτίθεται θα εφαρμοζόταν για κανά χρόνο στην κρίση του 2008, τελικά έμεινε μαζί μας για πάντα), αποτελεί αυτή τη στιγμή το βούτυρο στο ψωμί της Wall Street.

Οι διεθνείς αγορές κοιμούνται και ξυπνούν με αυτό, τρέφονται από αυτό, καθορίζονται από αυτό. Δείκτες μεταποίησης, αποτελέσματα εταιριών, στοιχεία για την ανεργία και λοιπά δεδομένα της πραγματικής οικονομίας ελάχιστα ενδιαφέρουν πλέον τους επενδυτές, εφόσον υπάρχει η κάνουλα της Fed – το λεφτόδεντρο. Ένα λεφτόδεντρο το οποίο με τη σειρά του καθορίζεται από την ύπαρξη ή μη μιας «έκτακτης κατάστασης», όπως η τρέχουσα πανδημία. Πριν από αυτήν ήταν η οικονομική κρίση, μετά από αυτήν ίσως να έιναι η επόμενη κρίση, στο ενδιάμεσο παράλληλα θα τρέχει η αιώνια απειλή της κλιματικής αλλαγής, και ούτω καθεξής…

Με άλλα λόγια, το παιχνίδι εδώ και χρόνια παίζεται αλλιώς. Τα πάντα ξεκινούν και τελειώνουν στη νομισματική πολιτική της Fed. Αυτή βαράει το νταούλι, αυτή θα δώσει το σύνθημα για την όποια κατάρρευση.

Όσον αφορά το PEPP λοιπόν, η ΕΚΤ (η οποία φυσικά βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τις αποφάσεις της Fed) ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, ότι θα μειωθεί ο ρυθμός αγορών. Ωστόσο το βασικό ερώτημα που θα καθορίσει τις αγορές και την οικονομία, είναι το tapering, δηλαδή το φρένο στην ποσοτική χαλάρωση. Κι όσον αφορά το tapering, δεν ειπώθηκε κουβέντα.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει πλήρως όσα γράφουμε στην Αξία εδώ και μήνες. Ότι δηλαδή το πολυαναμενόμενο tapering για το οποίο όλοι μιλούν, δεν πρόκειται να έρθει τώρα. Γιατί; Διότι η στιγμή που η Fed θα δώσει οριστική ημερομηνία tapering, θα είναι η στιγμή που τα χρηματιστήρια θα καταρρεύσουν. Κι αν συμβεί αυτό, οι ευθύνες της οικονομικής κατάρρευσης θα πέσουν στη Fed. Και η Fed φυσικά δεν το θέλει αυτό.

Διότι στην επόμενη κρίση οι τράπεζες πάλι από το λαό θα χρειαστεί να σωθούν. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχουν δημιουργηθεί και οι κατάλληλες συνθήκες. Συνθήκες όπως ότι «δε φταίμε εμείς» για την κατάρρευση, αλλά η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, το κακό το ριζικό μας, οτιδήποτε.

Η πρόβλεψη ενός καχύποπτου…

Η Wall Street θέλει να πέσει. Μη μπερδεύεστε. Οι αγορές θέλουν να κατοχυρώσουν (επιτέλους) κέρδη. Διανύουμε τη μακροβιότερη bull market (ή φούσκα) όλων των εποχών. Αντίστοιχα η κατοχύρωση κερδών –όταν ξεκινήσει δηλαδή η πτώση- θα είναι κολοσσιαία. Η Wall Street φυσικά και το θέλει αυτό. Ωστόσο δε βιάζεται να το κάνει, εφόσον έχει το σίγουρο χρήμα από Fed. «Την παίρνει» να φουσκώσει λίγο ακόμα. Αυτή είναι όλη η ιστορία. Μόλις κλείσει η κάνουλα, θα δοθεί το σύνθημα.

Κάποιος καχύποπτος θα έλεγε πως θα συνέφερε καλύτερα την Fed (και τη Wall Street) να αφήσουν το πράγμα να τσουλήσει λίγο ακόμη, μέχρι παράγοντες όπως ο πληθωρισμός ή και ένα νέο λοκντάουν να κάνουν…. τα μαγικά τους. Ο πληθωρισμός δεν έχει σκάσει ακόμη στα μούτρα μας για τα καλά. Το χειμώνα θα φανούν περισσότερο τα καταστροφικά αποτελέσματά του. Ταυτόχρονα ένα νέο λοκντάουν θα γονάτιζε την οικονομία. Αυτές θα ήταν οι τέλεις συνθήκες για να προβεί σε αλλαγή πολιτικής η Fed. Οπότε ένα tapering δε θα ερχόταν το φθινόπωρο, όπως σωστά εκτιμήσαμε, αλλά ίσως κάπου στο καταχείμωνο…

Όταν τα πραγμάτα τσουλάνε με ένα συγκεκριμένο τρόπο (ακόμη και κακός να είναι) δεν τα αλλάζεις. Στο χάος είναι η ευκαιρία της Fed να προχωρήσει σε μια αλλαγή, ήτοι tapering. Διότι τότε κανείς δε θα της ρίξει την ευθύνη για το οικονομικό χάος που ήδη θα εκτυλίσσεται.

Ενδέχεται λοιπόν να «αφήσουν» μια ήδη άρρωστη οικονομία να πληγωθεί ακόμη περισσότερο από δήθεν εξωγενείς ανεξέλεγκτους παράγοντες, προκειμένου μετά να παρέμβουν άφοβα, όπως ένας χειρούργος-χασάπης σε έναν έτσι κι αλλιώς ετοιμοθάνατο ασθενή. Κι ό,τι προκύψει… Χειρότερα δε μπορούν να γίνουν τα πράγματα… έτσι;