"Καρχαρίες" με ακάλυπτες πωλήσεις γκρέμισαν τη GameStop!

Έχει περάσει σχεδόν ένας μήνας από τότε που το φαινόμενο GameStop συντάραξε το χρηματοοικονομικό κόσμο, κι όμως η απίστευτη αυτή ιστορία, που άλλαξε τους κανόνες της αγοράς και ξαναέγραψε βιβλία χρηματοοικονομικής, έχει ακόμη πολύ ζουμί όπως φαίνεται.

Πολλοί το πέρασαν στα ψιλά και ακόμη και σήμερα νομίζουν πως πρόκειται απλά για μια ακόμη φούσκα που ανεβοκατέβασαν κάτι οργανωμένα παιδαρέλια, τίποτα το σπουδαίο. Αλλά στην Ελλάδα ξέρουμε πάντα καλύτερα… Εκείνες τις ημέρες η GameStop ήταν η πιο συνωστισμένη μετοχή πανευρωπαϊκά, στη γνωστή χρηματιστηριακή πλατφόρμα Degiro. Την ίδια εβδομάδα η Ελλάδα έπαιζε... Alpha Bank! Γιαυτό είμαστε πάντα ουρά των εξελίξεων.

Η υπόθεση GameStop μόνο για γέλια δεν είναι. Ναι, κάποιοι μάγκες έβγαλαν λεφτά, άλλοι καταστράφηκαν, ψευτοχαρήκαμε και λίγο με την υποτιθέμενη νίκη των φτωχών της MainStreet. Άλλωστε, οι μικροεπενδυτές έχουμε ανάγκη από τέτοια «λαϊκά σύμβολα» για να παίρνουμε θάρρος. Κι ας είναι μια ψευδαίσθηση, αφού στην πραγματικότητα το σύστημα βγαίνει δυνατότερο μέσα από αυτό το γεγονός - κλειδί. Η ουσία είναι πως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς SEC βρήκε (ή υποκίνησε) την αφορμή που έψαχνε για να επιβάλλει νέους αυστηρούς κανόνες, προς όφελος φυσικά των δυνατών.

Ταυτόχρονα, όμως, το σύστημα εκτέθηκε πολλαπλώς. Κι αυτό θα αλλάξει για πάντα τον τρόπο που παίζεται το παιχνίδι. Πολλοί νέοι παίκτες θα λάβουν πολύτιμα μαθήματα που θα τους βοηθήσουν στην επενδυτική πορεία τους.

Η μετοχή μετά από ένα ιστορικό Short Squeeze και ράλι της τάξεως του 2.000% έως και τα $500 κατέρρευσε πλέον κάτω από τα $45. Ο περισσότερος κόσμος θεωρεί πως οι wallstreetbets απλώς φούσκωσαν και ξεφούσκωσαν (pump&dump) τη μετοχή για μερικά γρήγορα κέρδη, και πως μόνο ήρωες δεν είναι. Ή πώς μέσα στην απληστία τους έγιναν πιόνια σε ένα καλοστημένο παιχνίδι της Wall Street που θυσίασε μεν 1-2 funds (κι ούτε), προκειμένου να καθαγιάσει την επιβολή κατάπτυστων πρακτικών, που θα λειτουργούν σε βάρος του μικροεπενδυτή.

Στην πραγματικότητα, όμως, το παιχνίδι που παίχτηκε στις πλάτες των «αμούστακων» redditors ίσως και να είναι πιο βρόμικο από ό,τι φανταζόμασταν.

Μέχρι και τις γυναίκες τους πήραν…

Την Τετάρτη η SEC δημοσίευσε τα πρώτα στοιχεία αναφορικά με τις συναλλαγές που (δεν) έγιναν κατά τις τελευταίες ημέρες του Ιανουαρίου, όταν και η GME εκρήγνυτο σε επίπεδα που δε φανταζόταν ποτέ η μέχρι τότε υπό διάλυση αλυσίδα φυσικών καταστημάτων πώλησης βιντεοπαιχνιδιών.

Εκείνες τις ημέρες, λοιπόν, τα λεγόμενα «διαμαντένια χέρια» (ως αντίφαση στα «αδύναμα χέρια» ή weakhands που πουλάνε με το παραμικρό) των αποφασισμένων wallstretbets γκρέμιζαν σαν πολιορκητικός κριός το ένα μετά το άλλο τα τείχη των σορτ. Μιλάμε για ένα επικό Short Squeeze που έκανε τους μάνατζερ επενδυτικών funds δισεκατομμυρίων να βάλουν τα κλάματα και να πέφτουν τηλέφωνα σε χρηματοδότες τύπου Citadelνα τους ξελασπώσουν. Άλλοι έχασαν τις πολυτελείς βίλες τους στο Χάμπτον, άλλοι τις… γυναίκες τους, οι οποίες, αφού τους χώρισαν, τους πήραν και τη μισή περιουσία, και άλλα τέτοια όμορφα.

Όμως αυτό που είδαμε ίσως και να μην ήταν τίποτα μπροστά σε αυτό που θα μπορούσε να είχε συμβεί, αν δεν παρέμβαιναν με σκιώδεις τακτικές τα φιλαράκια των γκόλντεν μπόις της Wall Street.

Τα στοιχεία της SEC αφορούν συγκεκριμένα Αποτυχίες Παράδοσης μετοχών (Failureto Deliver - FTD), δηλαδή πόσες μετοχές δεν άλλαξαν χέρια ως όφειλαν στο τέλος της ημέρας. Τα στοιχεία αυτά δημοσιεύονται μόνο μία φορά κάθε δύο εβδομάδες, οπότε αυτή είναι η πρώτη ευκαιρία να μάθουμε τι πραγματικά συνέβη με τη GameStop. Και είναι πραγματικά διαφωτιστικά.

FTD μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους, όπως έλλειψη ρευστότητας ή πιστωτικής γραμμής μεταξύ των δύο μερών, ή ακόμη και ανθρώπινου λάθους ή αστοχίας αυτοματοποιημένου συστήματος, κ.λ.π.

Ή… μπορεί ο πωλητής σορτ να μην είχε ποτέ στην κατοχή του τη μετοχή που «πούλησε». Πούλαγε αέρα δηλαδή. Ακάλυπτη ανοιχτή ή γυμνή πώληση (nakedshort). Αυτό συμβαίνει όταν την ώρα του διακανονισμού η μετοχή δεν βρισκόταν στην κατοχή του εμπλεκόμενου, αλλά αντί αυτής ένα IOU (IOweYou), ένα υποσχετικό χρεόγραφο δηλαδή, σαν αυτά που εκδίδουν οι τράπεζες για να τακτοποιούν ευκολότερα τις δουλείες τους χωρίς να χρειάζεται να διαχειρίζονται το πραγματικό προϊόν (και φυσικά για να εξαπατούν το σύστημα με χαρτάκια πολλαπλασιάζοντας τη ρευστότητά τους).

Θεωρητικά, για την αγορά, την «ίδια» δουλειά κάνει το IOU. Ωστόσο, δεν είναι η πραγματική μετοχή. Υπό κανονικές συνθήκες αυτό δεν «φαίνεται» πουθενά, σαν μερικά πλαστά χαρτονομίσματα ανάμεσα σε χιλιάδες γνήσια. Αν όμως η αγορά κατακλυστεί από τέτοια και ταυτόχρονα η ζήτηση για την πραγματική μετοχή εκτοξευθεί (μέσω ενός Short Squeeze π.χ.) τότε υπάρχει πρόβλημα… Διότι τα nakedshorts «ξεγυμνώνονται» κυριολεκτικά.

Εκατομμύρια μετοχές δεν παραδόθηκαν ποτέ

Σύμφωνα με τα στοιχεία της SEC λοιπόν, κατά το 10ήμερο της στενής «πολιορκίας» των wallstreetbets καθημερινά κατά μέσο όρο πάνω από 1 εκατομμύριο μετοχές της GameStop δεν έφταναν στα χέρια των νόμιμων κατόχων τους! Το τριήμερο μάλιστα 26-28 Ιανουαρίου σχεδόν 5 εκατ. μετοχές αξίας ενός δισ. δολαρίων απέτυχαν να παραδοθούν (FTD). Πρόκειται όχι απλώς για ασυνήθιστα μεγάλο FTD, αλλά για ασύλληπτο νούμερο.

Κατά ένα μυστήριο τρόπο, όμως, οι FTD μετοχές ήταν μόλις 138.179 στις 29 Ιανουαρίου, δηλαδή μία ημέρα αφότου η Robinhood και άλλοι brokers κατ’ εντολήν SEC επέβαλαν επαίσχυντους περιορισμούς στο trading, όπως όριο κατοχής μόνο μίας μετοχής, στις λεγόμενες meme – stocks (δηλαδή μετοχές - ανέκδοτα όπως φρόντισαν να τις βαφτίσουν) ή παρουσίαζαν «τεχνικά προβλήματα».

Και κατά σατανική σύμπτωση, την ίδια μέρα ξεκίνησε η κατρακύλα της GME που έβαλε τέλος ουσιαστικά στο πάρτι των wallstreetbets και οδήγησε σταδιακά στη σημερινή απαξίωση της μετοχής.

Με άλλα λόγια, τις ημέρες του ισχυρού Short Squeeze, τότε που κάθε μετοχή που τα σορταρισμένα hedge fundsθα αναγκάζονταν να αγοράσουν ακριβά (προκειμένου να καλύψουν τις αποτυχημένες σορτ θέσεις τους) θα σήμαινε βαριές απώλειες στα χαρτοφυλάκιά τους, υπήρξε ως διά μαγείας ρεκόρ FTD. Κι αν δεν παραδοθεί η μετοχή, δεν ολοκληρώνεται το (αποτυχημένο) σορτ, κι άρα δεν καταγράφεις απώλειες. Στη συνέχεια βέβαια που άρχισε το sell-off, μετά και τα διάφορα κόλπα των SEC, brokers, ακόμη και των social media (που απαγόρευαν διαδικτυακές «συναθροίσεις» υποψήφιων pumps) και η τιμή άρχισε να κατρακυλά, τα funds δεν είχαν πλέον πρόβλημα να καλύψουν τις θέσεις τους, και το Short Squeeze είχε στην ουσία καταπνιχθεί.

Σαν να έχεις δεξίωση για 1.000 άτομα σε συγκεκριμένη ημερομηνία και να μην έχεις να τους σερβίρεις (διότι δήθεν έπιασε φωτιά η κουζίνα). Πολύ απλά το φαγητό δεν υπάρχει καν! Και την επόμενη μέρα να τους λες «σήμερα έχουμε»… Πολύ αργά, το γλέντι χάλασε.

Ποιοι είναι οι «Ακάλυπτοι»

Όταν είσαι σορτ, δανείζεσαι μια μετοχή προκειμένου να την πουλήσεις, με σκοπό αυτή να πέσει, ώστε στη συνέχεια να την επαναγοράσεις φθηνότερα, επιστρέφοντάς τη στο δανειστή και κρατώντας τη διαφορά ως κέρδος. Μόλις πουλήσεις τη μετοχή είσαι στην ουσία «ακάλυπτος» ή ανοιχτός, γιαυτό και το σόρτινκ λέγεται ανοιχτή πώληση.

Αν τα πράγματα δεν πάνε όπως πόνταρες και η μετοχή ανέβει αντί να πέσει, τότε είσαι αναγκασμένος να την αγοράσεις στην τρέχουσα τιμή, ακριβότερα δηλαδή, διότι πρέπει να την επιστρέψεις στον δανειστή, να καλύψεις δηλαδή τη θέση σου. Αντί για κέρδος φυσικά έχεις ζημία. Αν, δε, είσαι heavily shorted σε μια μετοχή, όπως π.χ. η Melvin που είχε χωθεί με τα μπούνια σε σορτ θέσεις κατά της GameStop (γι αυτό και το Short Interest ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο του Float - κυκλοφορούντες μετοχές), ρισκάρεις ακόμη περισσότερα στην περίπτωση που η μετοχή ανέβει.

Διότι αν δεν υπάρχει επαρκές Float, δεν βρίσκεις στην ουσία με τίποτα μετοχές για να αγοράσεις προκειμένου να καλύψεις τη σορτ θέση σου. Κι αν ακόμη περισσότερος κόσμος είναι σορτ όπως εσύ, τότε κανείς δεν βρίσκει μετοχές (όχι σε καλή τιμή τουλάχιστον) και η μη εκπληρούμενη ζήτηση εκτοξεύει απότομα την τιμή, προκαλώντας το λεγόμενο Short Squeeze και τεράστιες απώλειες στους σορτάκηδες.

Τι γίνεται, όμως, αν δεν είσαι απλώς σορτ, αλλά «γυμνός» σορτ (nakedshort); Εκεί δεν υπάρχει καν μετοχή για να δανειστείς! Έχεις πουλήσει αέρα…

Ακάλυπτη (ή γυμνή) ανοιχτή πώληση έχουμε όταν ένα χρεόγραφο έχει πουληθεί σορτ χωρίς να υπάρξει δανεισμός του χρεογράφου μέσα στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που απαιτείται, τρεις μέρες (Τ+3) στις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι ο αγοραστής ενός τέτοιου χρεογράφου, έχει αγοράσει την υπόσχεση του πωλητή (IOU) πως θα του παραδώσει το χρεόγραφο, παρά το ίδιο το χρεόγραφο.

Η ακάλυπτη ανοιχτή πώληση είναι παράνομη (όπως οι ακάλυπτες επιταγές) πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Το Depository Trust & Clearing Corporation στις ΗΠΑ την ορίζει ως αδυναμία παράδοσης (failto deliver) ή απλώς αποτυχία (fail). Ενώ τα περισσότερα fail διακανονίζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, μερικά αφήνονται να παρατείνονται μέσα στο σύστημα.

Με την πρακτική της γυμνής ακάλυπτης πώλησης επιτρέπεται ουσιαστικά να πουληθεί απεριόριστος αριθμός μετοχών οι οποίες φυσικά δεν υπάρχουν, γεγονός που επιτρέπει στους κερδοσκόπους να κατεβάζουν τις τιμές των μετοχών μιας εταιρίας επειδή προσφέρουν έναν συντριπτικό αριθμό μετοχών. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί κάποιος να δημιουργήσει μια εικονική υπερπροσφορά στην αγορά και η ίδια αυτή η υπερπροσφορά να ρίξει τις τιμές.

Πρακτικά η πτώση των τιμών γίνεται μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία και αυτός που εκτέλεσε την γυμνή πώληση το μόνο που έχει να κάνει, είναι, εκμεταλλευόμενος τον πανικό, να αγοράσει τις αξίες πίσω σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές. Η πρακτική αυτή συνιστά υποτιμητική κερδοσκοπία.

Τα γυμνά σορτ «ξεγύμνωσαν» το σύστημα

Επομένως, έχουμε και λέμε… Ανθρώπινα λάθη και συμπτώσεις συμβαίνουν, όπως προσπαθεί να μας πείσει η SEC. Ωστόσο η GameStop έγραφε FTD για συνολικά 39 συνεχόμενες ημέρες! Ασύλληπτα μεγάλο νούμερο για «λάθος».Νούμερο που τόσο «βολικά» ξεφούσκωσε όταν πλέον η πλασματικά φουσκωμένη υπερπροσφορά γκρέμισε τις τιμές προκαλώντας sell-off. Έτσι οι πραγματικές μετοχές (και όχι τα χαρτάκια IOU) επέστρεφαν σιγά σιγά στην αγορά από τα χέρια των φουκαράδων της wallstreetbets, για να καλύψουν πλέον εύκολα τις γυμνές θέσεις των funds.

Το εξωφρενικά υψηλό Short Interest μαρτυρούσε επίσης την ύπαρξη πολλών ακάλυπτων σορτάκηδων εκεί μέσα… Η καλοστημένη αυτή απάτη είναι ξεκάθαρη, διότι πρακτικά ο μόνος τρόπος τα funds να γλίτωναν τα χειρότερα, ήτοι ένα ανεξέλεγκτο Short Squeeze που θα έστελνε στον θεό τη GameStop και θα έκαιγε ολόκληρα τα κεφάλαιά τους (και όχι «μόνο» 30-40% που έχασαν τώρα), ήταν μέσω μιας συντονισμένης προσπάθειας επιθετικών γυμνών πωλήσεων, που μόνο μέσω naked short γινόταν, εφόσον δεν υπήρχαν μετοχές για να δανειστούν!

Συνοψίζοντας, σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να «καθαρίσει» την τιμή των «άπληστων» (ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω) wallstreetbets που κατηγορήθηκαν από πολλούς πως μόνοι τους φούσκωσαν και ξεφούσκωσαν τη GameStop. Οι μικροεπενδυτές αυτοί παίχτηκαν ξεκάθαρα σε ένα στημένο παιχνίδι που ευνοεί πάντα το ισχυρό κεφάλαιο, αλλά ίσως να μην είναι λαϊκοί ήρωες.

Σκοπός είναι να αναδείξει πως ακόμη και να αιφνιδιάσεις το σύστημα, στο τέλος θα σε κερδίσει διότι έχει πυρομαχικά και διάρκεια, επομένως καλό θα ήταν να μην παίξεις καν αυτό το παιχνίδι, ειδικά χωρίς μελέτη και σύνεση. Κι αν είναι να το παίξεις, άρπαξε ό,τι κέρδος σου δοθεί γρήγορα. Οι σοφότερες επενδύσεις είναι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις αξίας (value investing).

Για χειραγώγηση κατηγορείται το «πρωτοπαλίκαρο» των wallstreetbets

Ο Keith Gill, μία από τις φωνές που επηρέασαν καταλυτικά τους επενδυτές στο φόρουμ Wall Street Bets του Reddit να αγοράσουν τη μετοχή της GameStop ωθώντας στην τιμή της στα ύψη, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με αγωγή για απάτη.

Σύμφωνα με την αγωγή που κατατέθηκε εναντίον του σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της Μασαχουσέτης, ο Gill –περισσότερος γνωστός με το ψευδώνυμο «Roaring Kitty»– παρουσίασε ψευδώς τον εαυτό του ως ερασιτέχνη επενδυτή, ενώ κερδοσκόπησε διογκώνοντας τεχνητά την τιμή της μετοχής.

Ειδικότερα, η αγωγή αναφέρει ότι ο Gill είναι στην πραγματικότητα επαγγελματίας και ότι χειραγώγησε την αγορά με στόχο να αποκομίσει ίδιον κέρδος. Σημειώνεται ότι ο Gill προμόταρε με ιδιαίτερη ζέση τη μετοχή της GameStop στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Youtube, το Twitter και το Reddit.

«Η δόλια συμπεριφορά και χειραγώγηση του Gill όχι μόνο παραβίασε πολλούς κανονισμούς και κανόνες του κλάδου, αλλά και αρκετούς νόμους περί κινητών αξιών υπονομεύοντας την ακεραιότητα της αγοράς όσον αφορά τις μετοχές της GameStop», αναφέρει χαρακτηριστικά η αγωγή. Και προσθέτει: «Προκάλεσε τεράστιες απώλειες όχι μόνο σε εκείνους που αγόρασαν δικαιώματα προαίρεσης, αλλά και σε εκείνους επηρεάστηκαν και αγόρασαν μετοχές της GameStop κατά τη διάρκεια της φρενίτιδας σε πολύ υπερτιμημένες τιμές».

Η αγωγή σημειώνει επίσης ότι ο Gill κάθε άλλο παρά ερασιτέχνης ήταν. Αντίθετα, αναφέρει ότι είναι πιστοποιημένος αναλυτής επενδύσεων που κατέχει πολλαπλές άδειες χρηματιστηριακής μεσιτείας και προηγουμένως εργαζόταν στην Massachusetts Mutual Life Insurance Co.

Μάλιστα, στην αγωγή κατονομάζονται ως κατηγορούμενοι και η Mass Mutual και μία χρηματιστηριακή θυγατρική της, με την αιτιολογία ότι είχαν υποχρέωση να επιβλέπουν τις δραστηριότητες του Gill. «Προκειμένου να παρακινήσει ερασιτέχνες επενδυτές, ο Gill εμφανίστηκε ως Ρομπέν των Δασών και χαρακτήρισε τους επαγγελματίες επενδυτές ως κακούς», αναφέρει η αγωγή και προσθέτει: «Ο Gill, όμως, δεν είναι ερασιτέχνης. Για πολλά χρόνια εργάζεται ως επαγγελματίας στον κλάδο των επενδύσεων και των χρηματοοικονομικών».

Ο ενάγων, ονόματι Christian Iovin, πούλησε δικαιώματα αγοράς μετοχών της GameStop αξίας 200.000 δολαρίων όταν η τιμή της μετοχής ήταν κάτω από τα 100 δολάρια, όμως πολύ γρήγορα η μετοχή εκτοξεύθηκε πάνω από τα 400 δολάρια και αναγκάστηκε να επαναφοράσει τα δικαιώματα για να κλείσει τη θέση σε αυξημένες τιμές.