Η Κομισιόν εγκρίνει το "Ελληνικό σχέδιο" προστασίας της ενεργειακής αγοράς

Είναι η πιο σημαντική από τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης μετά από προσεκτική επεξεργασία που έφτασε ως τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τη προστασία των μεγάλων ενεργειοβόρων βιομηχανιών από το τεράστιο κύμα αυξήσεων στο ενεργειακό κόστος. Με τον τρόπο προεξοφλείται και προστασία των νοικοκυριών αφού οι βιομηχανίες δεν θα αυξήσουν το κόστος προϊόντων και υπηρεσιών που φτάνουν ως τον τελικό καταναλωτή.

Πρόσφατα και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ.Κ. Σκρέκας, αναλύοντας το πακέτο ελάφρυνσης των λογαριασμών ρεύματος είπε: «Ετοιμάσαμε πακέτο μέτρων για τα διμερή πράσινα συμβόλαια και το κοινοποιούμε στην ΕΕ, ώστε να πάρουμε γρήγορα έγκριση».

Το ΥΠΕΝ επιδιώκει πάση θυσία τη μείωση του ενεργειακού κόστους των βιομηχανιών έντασης ενέργειας μέσω των «πράσινων» συμφωνιών εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΗΕ), καθώς οι βιομηχανικοί καταναλωτές θα μπορούν να καλύπτουν σημαντικό μέρος των αναγκών τους με φθηνότερη ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ.

«Ο νέος κυβερνητικός προσανατολισμός στη φάση αυτή αλλάζει ριζικά την κατεύθυνση των ΑΣΗΕ από τη μέχρι σήμερα πορεία. Αναθεωρείται συνεπώς η δημιουργία μίας οργανωμένης πλατφόρμας, στην οποία θα συνάπτονται διμερή συμβόλαια οικονομικών διαφορών, με προαιρετική παράδοση, ανάμεσα σε παραγωγούς ΑΠΕ και καταναλωτές (βιομηχανίες και προμηθευτές)» παρατηρεί καθηγητής του ΕΜΠ που ασχολείται διεξοδικά με την ενεργειακή αγορά και συνεχίζει: «αντίθετα στο νέο υπόδειγμα λειτουργίας θα παίρνουν μέρος παραγωγοί ΑΠΕ, βιομηχανίες και προμηθευτές και για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των βιομηχανιών, η πρόταση προς την Κομισιόν περιλαμβάνει διττή κρατική στήριξη στους βιομηχανικούς καταναλωτές αποκλειστικά, για τη σύναψη «πράσινων» διμερών συμβολαίων».

Ο πρώτος «πυλώνας» θα είναι η παροχή κρατικών εγγυήσεων για τα διμερή συμβόλαια που προορίζονται ειδικά για την κάλυψη βιομηχανικών καταναλώσεων. Πρόκειται για ένα ανάλογο μέτρο με το ισπανικό σχήμα στήριξης των «πράσινων» PPAs που συνάπτουν οι βιομηχανίες της χώρας της Ιβηρικής, το οποίο ενέκρινε πρόσφατα η Κομισιόν.

Οι ενισχύσεις θα πηγαίνουν σε δύο κατευθύνσεις:

α) επιδότηση ειδικών συμβολαίων, ώστε οι βιομηχανίες να τροφοδοτούνται με οικονομικά ανταγωνιστικό «πράσινο» ρεύμα. Το ύψος της επιδότησης θα είναι ανάλογο των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου που με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η έκλυσή τους στην ατμόσφαιρα, συναρτήσει των τρεχουσών τιμών των δικαιωμάτων.

β) κατασκευή νέων μονάδων ΑΠΕ εκτός καθεστώτος λειτουργικής ενίσχυσης, καθώς αυτή τη στιγμή τα δεδομένα καθιστούν στην πράξη περίπου ασύμφορη οικονομικά τη σύναψη «πράσινων» συμβολαίων με καθαρά όρους αγοράς. Έτσι, θα δώσει την ευκαιρία σε καινούριες «πράσινες» επενδύσεις να «κλειδώσουν» μακροχρόνια συμβόλαια πώλησης της ηλεκτροπαραγωγής, γεγονός που θα τα κάνει κερδοφόρα και εύκολα δανειοδοτούμενα.

Αυτό το λειτουργικό σχήμα, το λεγόμενο green pool για τη βιομηχανία, περιλαμβάνει ήδη την εγγυοδοσία από πλευράς κράτους όσον αφορά στις συμβάσεις που θα υπογραφούν μεταξύ πράσινων παραγωγών και ενεργοβόρων καταναλωτών. Επίσης προβλέπει (και αυτό είναι κομβικό σημείο) επιδότηση προκειμένου να ισοσταθμιστεί το κόστος προσαρμογής της καμπύλης παραγωγής της μονάδας ΑΠΕ στην καμπύλη φορτίου μιας βιομηχανίας.

Επίσης, η άδεια σε ενεργοβόρες βιομηχανίες να «χτίσουν» δικές τους ΑΠΕ για αυτοπαραγωγή μεγάλης κλίμακας τους λύνει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα κόστους.

«Με τη ρύθμιση στο νομοσχέδιο οι βιομηχανίες θα μπορούν να αποκτήσουν μονάδες αυτοπαραγωγής χωρίς όριο ισχύος. Οι μονάδες της αυτοπαραγωγής θα συνδέονται με απευθείας καλώδιο με την παραγωγική μονάδα, η οποία θα μπορεί να συγχρονίζει την παραγωγή της ανάλογα. Με τον τρόπο αυτό η βιομηχανία θα μπορεί αφενός να εξασφαλίζει χαμηλού κόστους ηλεκτρικη ενέργεια και ταυτόχρονα θα «πρασινίζει» το συνολικό αποτύπωμά της» μας λέει κορυφαίο στέλεχος του ΥΠΕΝ.

Η ΔΕΗ κάλυψε τις υποχρεώσεις της

Εν τω μεταξύ η ΔΕΗ πιστή στις υποχρεώσεις της απέναντι στην Κομισιόν για το θέμα του λιγνίτη, υπερέβαλλε εαυτόν: έπρεπε να εκχωρήσει στο τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου φέτος τουλάχιστον το 50% της λιγνιτικής παραγωγής του 4ου τριμήνου του 2020, οπότε είχε παράξει 1.785 Γιγαβατώρες. Συνεπώς έπρεπε να διαθέσει περίπου 893 Γιγαβατώρες.

Η ΔΕΗ, ολοκλήρωσε αυτή την υποχρέωση πριν το τέλος Σεπτεμβρίου, οπότε έληγε η σχετική προθεσμία, μέσω της πώλησης προθεσμιακών συμβολαίων στο Ευρωπαϊκό και το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, με λιγνιτικά «πακέτα» συνολικά 978 Γιγαβατωρών δηλαδή διέθεσε 85 Γιγαβατώρες πάνω από τη συμβατική υποχρέωσή της!

Μάλιστα η ΔΕΗ πούλησε τις μεγαλύτερες ποσότητες μέσω του Ευρωπαϊκού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΕΧ) στη Λειψία, με μέση τιμή 153,75 ευρώ/MWh δηλαδή σε πολύ καλή τιμή.

Από τις 978 Γιγαβατώρες που θα παραδοθούν το 4ο τρίμηνο, οι συναλλαγές στο Ευρωπαϊκό (ΕΕΧ) αφορούσαν τις 921 Γιγαβατώρες, για πάνω από 240 συμβόλαια που αγόρασαν σχεδόν σχεδόν αποκλειστικά trader. Μέσω του ΕΧΕ, αντίθετα, «κλείδωσε» η παράδοση 57 Γιγαβατώρων, μέσω περίπου 25 συμβολαίων. Υψηλότερη τιμή πώλησης στα 168 ευρώ/MWh, δηλαδή εξαιρετικά προνομιακή τιμή.

Η συμφωνία με την Κομισιόν για την αντιμονοπωλιακή πολιτική στο λιγνίτη (antitrust) επιτρέπει στη ΔΕΗ να πουλάει είτε στο Ελληνικό είτε στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας, με το δεύτερο να παρουσιάζει μεγαλύτερες ευκαιρίες και υψηλότερες τιμές.

Υπάρχουν ωστόσο εδώ οι αιτιάσεις των ανταγωνιστών της ιδιωτικής αγοράς: «η ΔΕΗ προτιμά το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας αλλά έτσι καταρρέει η ελληνική Προθεσμιακή αγορά που δεν αποκτά βάθος. Θυμίζω πως ελληνική κυβέρνηση και η Κομισιόν, συμφώνησαν το μοντέλο antitrust για να έχουν και οι ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ρευστότητα στα χέρια τους και να προστατευθούν από τις διακυμάνσεις του χονδρεμπορικού κόστους» μας λέει κορυφαίο στέλεχος ιδιωτικού καθετοποιημένου Ομίλου.

Η απάντηση από προϊστάμενο διεθνούς εμπορίας της ΔΕΗ στις αιτιάσεις αυτές έρχεται αμέσως σε ερώτησή μας: «αρχικά επιλέξαμε τη λύση του Ευρωπαϊκού ΧΕ, θεωρώντας ότι εκεί ο μηχανισμός δίνει ευκαιρία για να ροντάρει η δική μας Προθεσμιακή αγορά. Αυτό εξελίσσεται σταδιακά προς όφελος όχι μόνο των υπόλοιπων εταιριών του κλάδου αλλά παράλληλα και της δικής μας επιχείρησης από κοινού με δεδομένο ότι αποτελεί βασικό προμηθευτή με υψηλότερο μερίδιο στην προμήθεια από την ηλεκτροπαραγωγή. Είναι κοινό το συμφέρον μεσοπρόθεσμα».