Βουλή: Κατατίθεται το ασφαλιστικό νομοσχέδιο

23/07/2021, 21:22
Βουλή: Κατατίθεται το ασφαλιστικό νομοσχέδιο

Σήμερα κατατίθεται στη Βουλή το νομοσχέδιο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της δημόσιας διαβούλευσης.

Πρόκειται για μία μεταρρύθμιση με σκοπό την ανατροπή των πεποιθήσεων ότι οι νέοι «δεν θα πάρουν ποτέ σύνταξη». Σύφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας, το εν λόγω νομοσχέδιο ακολουθεί μοντέλα, τα οποία εφαρμόζονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες εδώ και δεκαετίες. Αναμένεται ότι θα οδηγήσει στην κατοχύρωση υψηλότερων επικουρικών συντάξεων για τους νέους ασφαλισμένους, χωρίς να επηρεάζονται ούτε οι παλιοί ασφαλισμένοι, ούτε ασφαλώς οι σημερινοί συνταξιούχοι.

Βασική ιδέα του νέου συστήματος είναι η εισαγωγή στοιχείων κεφαλαιοποιητικού συστήματος στις επικουρικές συντάξεις για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας (από 1/1/2022) και εθελοντικά για μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους έως 35 ετών. Στηρίζεται στη λογική της υιοθέτησης του «ατομικού κουμπαρά». Αντί δηλαδή οι εισφορές των νέων να μπαίνουν σε έναν γενικό «κορβανά» και να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, «χτίζοντας» ένα αποθεματικό από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις.

Το αποθεματικό αυτό το θα το διαχειρίζεται ένα καινούργιο δημόσιο ταμείο, το ΤΕΚΑ, το οποίο θα επενδύει τις αποταμιεύσεις και θα υπόκειται σε αυστηρή κρατική εποπτεία. Οι νέοι ασφαλισμένοι θα μπορούν να επιλέξουν μεταξύ τριών επενδυτικών προφίλ, του «συντηρητικού», του «ισορροπημένου» και του «επιθετικού», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία. Με τον τρόπο αυτό θα αποκτήσουν περισσότερο έλεγχο πάνω στη σύνταξή τους και το ύψος της.

Την επόμενη εβδομάδα, μετά δηλαδή την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, πρόκειται να εισαχθεί προς συζήτηση στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής, ενώ θα τεθεί σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια της Βουλής μετά τις θερινές διακοπές.

Υψηλότερες επικουρικές για τους νέους

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας, από τις μελέτες και προβολές που έχουν πραγματοποιηθεί προέκυψε ότι το νέο σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες επικουρικές συντάξεις. Για παράδειγμα, η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ. Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, εάν επιτευχθούν αποδόσεις ίσως με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Μπορεί δε να αυξηθεί ακόμα περισσότερο, στα 257 ευρώ (+68% σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα) εάν επιτευχθούν αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφαλαίο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών.

Διπλή δικλείδα ασφαλείας

Υπογραμμίζεται ότι στο νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης έχει προβλεφθεί διπλή δικλείδα ασφαλείας:

Πρώτον, όσον αφορά στους σημερινούς συνταξιούχους, από την προωθούμενη μεταρρύθμιση δεν επηρεάζεται ούτε η καταβολή, ούτε το ύψος των επικουρικών συντάξεων που λαμβάνουν βάσει του υφιστάμενου συστήματος. Το χρηματοδοτικό κενό που τυχόν προκύψει, θα καλυφθεί από τον προϋπολογισμό. Έχει δε υπολογιστεί ότι είναι απόλυτα διαχειρίσιμο, δεδομένου ότι οι μελέτες που εκπονήθηκαν έδειξαν ότι το καθαρό κόστος που προκύπτει αν συνυπολογιστεί το κόστος της μεταρρύθμισης (56 δισ. ευρώ για το διάστημα 2022-2050) και το όφελος της μεταρρύθμισης (50 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο) είναι 6 δισ. ευρώ για μια περίοδο σχεδόν 50 χρόνων. Δηλαδή το λεγόμενο «κόστος μετάβασης» ανέρχεται σε 120 εκατ. ευρώ το χρόνο, ενόσω η κρατική δαπάνη για συντάξεις κάθε χρόνο ανέρχεται στα 15 δις. ευρώ.

Δεύτερον, για τους νέους ασφαλισμένους υπάρχει η εγγύηση του Δημοσίου περί μη αρνητικής απόδοσης. Ειδικότερα, το νομοσχέδιο θα προβλέπει ρητά ότι κανείς δεν θα πάρει επικουρική σύνταξη χαμηλότερη από αυτή που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε συν τον πληθωρισμό, ακόμα και στην μάλλον απίθανη περίπτωση που οι επενδύσεις στις διεθνείς αγορές δεν πάνε καλά. Πράγματι, η εμπειρία χωρών όπου κεφαλαιοποιητικά ασφαλιστικά συστήματα λειτουργούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα δείχνει ότι η εγγύηση αυτή δεν θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί.