Παναγιώτης Λιαργκόβας: «Δεν υπάρχει καθαρή έξοδος από το μνημόνιο»

Να πούμε τα πράγματα απλά και με το όνομα τους. Ο τέως επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή Παναγιώτης Λιαργκόβας ενόχλησε την κυβέρνηση και παρά το ότι έκανε σωστά τη δουλειά του δεν ανανεώθηκε η θητεία του για να παραδοθεί η θέση σε ένα κομματικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Αναγνωρισμένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, με σπουδές στις Οικονομικές Επιστήμες και υπότροφος του αμερικανικού ιδρύματος Fulbright με ειδίκευση στα Διεθνή Οικονομικά, τα Νομισματικά και την Οικονομική Ανάπτυξη ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για τη θέση αλλά σε μία άλλη χώρα, κάπου που η κομματοκρατία δεν δείχνει τον δρόμο.

Συνέντευξη στον Κώστα Μορφίρη

- Γιατί θεωρείτε απαραίτητο ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή να μην είναι κομματικό στέλεχος της κυβέρνησης;

- Προφανώς για να είναι ανεξάρτητος από πολιτικές πιέσεις και συναφώς να έχει αξιοπιστία στις αναλύσεις του. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που ένα από τα πρώτα πράγματα που εισηγήθηκα όταν ανέλαβα το Γραφείο ήταν η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου ώστε τόσο ο επικεφαλής όσο και τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής να επιλέγονται μετά από δημόσια πρόσκληση με διαφανείς διαδικασίες στη βάση των επιστημονικών τους προσόντων και όχι με κομματικά ή άλλου τύπου πελατειακά κριτήρια.

- Θεωρείτε ότι δυσαρεστήσατε την κυβέρνηση με τις εκθέσεις σας;

 

- Ναι, συνέβη πολλές φορές. Το Γ.Π.Κ.Β. δημιουργήθηκε προκειμένου να υπάρχει ένα «ανάχωμα» στην ανεξέλεγκτη δημιουργία δημοσιονομικών ελλειμμάτων και χρέους που έχουν την τάση να δημιουργούν οι κυβερνώντες ακριβώς επειδή λειτουργούν πελατειακά. Όταν διαπίστωνε αποκλίσεις από τους στόχους, δημιουργούσε θόρυβο και έτσι αύξανε το πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση. Αυτός ήταν και ο λόγος που γινόμασταν ταυτόχρονα μη αρεστοί στην εκάστοτε κυβέρνηση και αρεστοί στην εκάστοτε αντιπολίτευση. Γνώμονάς μας σε αυτό το έργο ήταν πάντοτε το συμφέρον της χώρας και της κοινωνίας και για τον λόγο αυτό δεν διστάσαμε να ασκήσουμε τεκμηριωμένη κριτική σε καίρια θέματα.

- Πιέσεις δεχτήκατε;

- Άμεσες πιέσεις δεν δέχτηκα ποτέ, ούτε από την κυβέρνηση ούτε από την ηγεσία της Βουλής. Υπήρχαν ωστόσο εκφράσεις δυσαρέσκειας από κυβερνητικά στελέχη σε όλη τη διάρκεια της θητείας μου. Η δυσαρέσκεια εκφραζόταν κυρίως κατά την παρουσίαση των εκθέσεων στην αντίστοιχη κοινοβουλευτική επιτροπή.

 

- Ποια είναι η άποψη σας για την «καθαρή» έξοδο από τα μνημόνια που προσδοκά ο κυβερνητικός συνασπισμός;

- Καθαρή έξοδος δεν υπάρχει. Το ερώτημα είναι εάν θα φτιάξουμε εμείς το μαξιλάρι ασφαλείας ή εάν θα υπάρχει μαξιλάρι μέσω προληπτικής γραμμής πίστωσης. Εάν το κάνουμε εμείς, το οικονομικό κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Οι τράπεζες θα χάσουν την εξαίρεση από τον ELA. Επίσης δεν θα εκμεταλλευτούμε τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης. Ακόμα, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι διανύουμε μία περίοδο χαμηλών επιτοκίων –κάτι στο οποίο έχει συμβάλλει και η αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ– και ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Σε περίπτωση που οι συνθήκες χειροτερέψουν, η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας μέσω των αγορών θα γίνει ακόμα πιο δύσκολη. Σε αυτήν την περίπτωση, η προληπτική γραμμή θα είναι μονόδρομος, παρά τις όποιες επιθυμίες.

 

- Και για το θέμα του χρέους;

Η ρύθμιση του χρέους είναι απαραίτητη γιατί μακροχρόνια, δηλαδή μετά το 2023, το χρέος, με οποιονδήποτε τρόπο και αν το εξετάσουμε, δεν είναι βιώσιμο. Γίνεται βιώσιμο μόνο με εξωπραγματικές υποθέσεις, π.χ. πρωτογενή πλεονάσματα από 3,5% στο ΑΕΠ και πάνω. Η γαλλική πρόταση, με βάση την οποία αυξάνονται οι πληρωμές σε περιόδους ανάπτυξης της χώρας και μειώνονται σε περιόδους ύφεσης, έχει το εξής πρόβλημα: είναι σαν να τιμωρεί τη χώρα όταν αναπτύσσεται, αντί να την επιβραβεύει. Η αύξηση των πληρωμών σε περιόδους ανάπτυξης θα αποτελεί αυτή καθεαυτή παράγοντα μείωσης της ανάπτυξης, άρα θα οδηγεί σε επιδείνωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ.

 

- Από όλα τα οικονομικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση ποιο είναι κατά την άποψή σας το χειρότερο;

- Το χειρότερο μέτρο της κυβέρνησης είναι η υπερφορολόγηση. Είμαστε πάνω από τον μέσο όρο στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων καθώς και στον ανώτατο συντελεστή ΦΠΑ. Τα φορολογικά μας έσοδα μάλιστα κατά 44,5% βασίζονται στην έμμεση φορολογία όταν στην υπόλοιπη Ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό είναι 11,5 μονάδες χαμηλότερο. Είναι δηλαδή και σε βάρος των φτωχότερων. Οι συνέπειες της υπερφορολόγησης είναι η συνεχής αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ιδιωτών προς το Δημόσιο που ξεπερνά πλέον το €1 δισ. τον μήνα (λόγω της εξάντλησης της φοροδοτικής ικανότητας των νοικοκυριών) και η διόγκωση της φοροδιαφυγής.

 

- Τη στάση των δανειστών μας πώς την αξιολογείτε;

- Οι δανειστές μας παρείχαν την αναγκαία ρευστότητα στη χώρα την ώρα που ο δανεισμός από τις αγορές ήταν απαγορευτικός. Οι συνεχείς αποκλίσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων έκανε τους δανειστές μας πιο δύσπιστους απέναντί μας, γεγονός που εκφράστηκε με την πληθώρα προαπαιτούμενων για την καταβολή των δόσεων.

 

 

- Πώς θα χαρακτηρίζατε την κυβερνητική θητεία της «πρώτη φορά αριστερά» κυβέρνησής μας;

- Θεωρώ ότι το μεγάλο όφελος της «πρώτη φορά αριστερά» κυβέρνησης, είναι η κατάρρευση ενός ανούσιου και αυτοκαταστροφικού διχασμού των συμπολιτών μας σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς». Ο χαρακτηρισμός του «μνημονιακού» έγινε συνώνυμος του δωσίλογου, του προδότη, του γερμανοτσολιά. Αντίθετα, ο πολέμιος των μνημονίων παρουσιαζόταν ως πατριώτης, υπέρμαχος της εθνικής κυριαρχίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι προπαγανδιστές του νέου αυτού διχασμού ουσιαστικά παραπλανούσαν τους συμπολίτες μας απομακρύνοντας τη δημόσια συζήτηση από την αντιπαράθεση ιδεών και επιχειρημάτων.

 

- Η άποψή σας για το Σκοπιανό;

- Το Σκοπιανό είναι ένα χρόνιο ζήτημα που πρέπει επιτέλους να λυθεί. Αναφορικά με το όνομα, πιστεύω ότι η λύση βρίσκεται στη σύνθετη ονομασία. Εξίσου σημαντικά βέβαια είναι και τα διάφορα ζητήματα που συνδέονται με το Σύνταγμα και τους αλυτρωτικούς χαρακτηρισμούς.

 

- Και για την υπόθεση Novartis;

- Η υπόθεση Novartis αποτελεί ένα διεθνές ιατροφαρμακευτικό σκάνδαλο με το οποίο πρέπει να ασχολείται αθόρυβα και αποτελεσματικά η δικαιοσύνη. Δυστυχώς στη χώρα μας στεκόμαστε περισσότερο στις πολιτικές εντυπώσεις και λιγότερο στην ουσία. Εάν υπήρξε ζημιά στη χώρα από τις δραστηριότητες της εταιρείας αυτής, τότε θα πρέπει να της επιβληθεί πρόστιμο για αθέμιτες πρακτικές ώστε η χώρα να αντισταθμίσει τις ζημιές.

 

- Η επόμενη μέρα για σας ποια είναι;

- Είναι η επιστροφή στο πανεπιστήμιο. Αυτό σημαίνει ότι θα έχω χρόνο να ασχοληθώ με τους φοιτητές μου και την έρευνα. Είμαι διευθυντής ενός εργαστηρίου επιχειρηματικότητας και αειφόρου ανάπτυξης αλλά και ενός Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας Jean Monnet.

 

- Αν τώρα πια σας γινόταν μια πρόταση να πολιτευτείτε θα το συζητούσατε;

- Δεν είναι στις προτεραιότητές μου. Παρακολουθώ στενά τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, θα είμαι πάντα παρών όταν η χώρα μου με χρειάζεται, αλλά δεν είναι στους στόχους μου αλλά και στο προφίλ μου να γίνω πολιτικός καριέρας.