Η έξοδος περνά από τις αγορές 

23/07/2018, 10:00
oikonomiko

Λιγότερες από 30 μέρες απομένουν μέχρι την έξοδο της Ελλάδας από τα πολυετή μνημόνια. Οκτώ χρόνια σε μηχανισμούς στήριξης, οκτώ χρόνια μακριά από τις αγορές. Όσες φορές έγινε έξοδος με ομόλογα τριών ή πέντε ετών, υπήρχε η «πλάτη» των δανειστών και κυρίως των προγραμμάτων στήριξης. Πλέον, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις αγορές, που μετρούν το «ρίσκο» της χώρας. Από το πολιτικό, το γεωπολιτικό, έως τον προϋπολογισμό και τις μεταρρυθμίσεις. Τα πραγματικά διαθέσιμα του Ελληνικού Δημοσίου μετά την 20ή Αυγούστου θα ξεπερνούν τα 48 δισ. ευρώ, με την εκταμίευση της τελευταίας δόσης των 15 δισ. από τον ESM. Το ύψος του αποθεματικού εκτοξεύεται στο ύψος αυτό από την προσθήκη των διαθεσίμων που συγκεντρώνει το Ελληνικό Δημόσιο μέσω των repos που κάνει με τα διαθέσιμα των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ο όγκος αυτός, που μπορεί να αυξηθεί ακόμα περισσότερο τους επόμενους μήνες, επιτρέπει στο ΥΠ.ΟΙΚ. να αντιμετωπίζει το χρονοδιάγραμμα της επιστροφής στις αγορές χωρίς καμμία εξάρτηση από τη χρηματοδότησή τους ή άλλη πίεση, για περίοδο που ξεπερνά το 2021.

Στο «χέρι» των οίκων αξιολόγησης

Σε πρώτο στάδιο η Ελλάδα θα πρέπει να κινηθεί με… τεχνικούς όρους. Δηλαδή, να δημιουργήσει από την αρχή τη δευτερογενή αγορά των ομολόγων της. Θα πρέπει να φτιάξει, με άλλα λόγια, το διάγραμμα της καμπύλης της ελληνικών ομολόγων. Να αποκτήσει διετή, επταετή ομόλογα στη δευτερογενή αγορά. Ήδη, με τις εκδόσεις που έχουν γίνει υπάρχουν τα τριετή και πενταετή.
Καθοριστικό για την ταχύτερη εκκίνηση αυτής της διαδρομής είναι η θετική αναθεώρηση του rating των ελληνικών ομολόγων από τους οίκους αξιολόγησης. Καθοριστική θα είναι, όπως υποστηρίζεται αρμοδίως, η στιγμή που το rating θα εγκατασταθεί στο επίπεδο του «ΒΒ».
Πριν από το τέλος του έτους αναμένεται το ελληνικό χρέος να βρίσκεται στη βαθμίδα αυτή η οποία, αν και παραμένει κάτω του ορίου του investment grade, αποτελεί τον προθάλαμο του «BBB», που οριστικοποιεί την επιστροφή των ελληνικών ομολόγων στο μακροπρόθεσμου επενδυτικού ορίζοντα φάσμα των ασφαλιστικών ταμείων και κρατικών οργανισμών.
Βασική προϋπόθεση είναι να μην υπάρξουν «αναταράξεις» γύρω από την Ελλάδα, είτε σε οικονομικό είτε σε πολιτικό επίπεδο. Με άλλα λόγια, να μην υπάρξουν «πισωγυρίσματα» στις μεταρρυθμίσεις και να μη δημιουργηθούν νέα ελλείμματα με εκτός ορίων παραχολογίες.
Δεύτερο στάδιο είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών. Αυτό ίσως είναι το πιο δύσκολο. Μια χώρα που στην ουσία χρεοκόπησε, έχασε το 25% του ΑΕΠ της και έχει ζητήσει αναδιάρθρωση του χρέους της, δεν είναι εύκολο να πείσει τους ξένους επενδυτές να βάλουν χρήματα στα ελληνικά ομόλογα. Γιαυτό δημιουργήθηκε το «μαξιλάρι» των 25 δισ. που μας… εξασφαλίζει χρηματοδοτικά για τους επόμενους 22 μήνες.

Ο ρόλος του ΟΔΔΗΧ

Μέχρι στιγμής φαίνεται πως θα πράγματα εξελίσσονται ομαλά. Ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό επαφές με ξένους επενδυτές, προκειμένου να προετοιμάσει το έδαφος για την επιστροφή της χώρας στις αγορές.
Στον ΟΔΔΗΧ και στην ηγεσία του οικονομικού επιτελείου υπάρχει αισιοδοξία, με φόντο την ανταπόκριση που είχαν οι δεκάδες παρουσιάσεις που έγιναν στο εξωτερικό τις τελευταίες εβδομάδες. Σημειώνεται όμως ότι δεν κρίνεται δικαιολογημένη μια «βιασύνη» για άμεση προώθηση νέας έκδοσης ειδικά μέσα στο καλοκαίρι.
Ωστόσο, παραμένει αναπάντητο ένα μεγάλο ερώτημα στις τάξεις των ξένων επενδυτών: θα προλάβει να μπει η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ; Μπορεί το άμεσο όφελος για την Ελλάδα να μην είναι μεγάλο, ωστόσο θα μπορέσει να επιταχύνει την ανάκτηση της εμπιστοσύνης και να μειωθεί το κόστος δανεισμού της χώρας, που προς το παρόν είναι σε οριακά επίπεδα για να μπορέσει να βγει η χώρα στις αγορές με ένα κάπως ικανοποιητικό και συμφέρον επιτόκιο (κάτω από αυτό που δίνει το ΔΝΤ).

Προσοχή στις «αναταράξεις»

Τα πράγματα προσώρας μπορεί να κυλούν ομαλά, ωστόσο το τελευταίο διάστημα φάνηκε ξεκάθαρα ότι η χώρα μας είναι «ευάλωτη» σε εξωτερικές αναταράξεις. Όπως στην περίπτωση της Ιταλίας. Η πολιτική κρίση στη χώρα επηρέασε άμεσα τα ελληνικά ομόλογα που πήραν… την ανιούσα. Την περίοδο, μάλιστα, που σύσσωμοι οι «θεσμοί» έλεγαν ότι θα ανακοινωθούν τα μέτρα για το ελληνικό χρέος. Μια περίοδο που είχε διαρρεύσει το μεγαλύτερο μέρος αυτής της συμφωνίας.