Κραχ της Wall Street: Σαν σήμερα, στις 24 Οκτωβρίου 1929, γίνεται το «Μεγάλο κραχ»
Στις 24 Οκτωβρίου 1929 γίνεται το Κραχ της Wall Street, γνωστό και ως «Μαύρη Πέμπτη», το πιο καταστρεπτικό χρηματιστηριακό κραχ στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής
Στις 24 Οκτωβρίου 1929 γίνεται το Κραχ της Wall Street, το πιο καταστρεπτικό χρηματιστηριακό κραχ στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής με βάση την εξάπλωση και την διάρκειά του, γνωστό και ως «Μαύρη Πέμπτη».
Το Μεγάλο Κραχ του 1929 ή αλλιώς Κραχ της Γουόλ Στριτ του 1929, ( Wall Street Crash of 1929), γνωστό και ως «Χρηματιστηριακό Κραχ του 1929» ή απλά «Μεγάλο Κραχ», ήταν ένα σημαντικό κραχ του αμερικανικού χρηματιστηρίου που συνέβη το φθινόπωρο του 1929.
Ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο και ολοκληρώθηκε στα τέλη Οκτωβρίου, όταν και οι τιμές των μετοχών στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατέρρευσαν.
Η «Μαύρη Πέμπτη» της Wall Street οδήγησε στο «Κραχ» του 1929 και αυτό με τη σειρά του σε παγκόσμια ύφεση. Περίπου 12.000.000 άνθρωποι έμειναν άνεργοι. Λέγεται πως 12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα που περνούσε. Περισσότερες από 20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση. «Λουκέτο» έβαλαν και 1.616 τράπεζες πτώχευσαν. Ένας στους 20 γεωργούς ξεσπιτώθηκαν.
Καταγράφηκαν 23.000 αυτοκτονίες σ’ ένα χρόνο, αριθμός ρεκόρ. Και αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους αριθμούς που περιγράφουν έναν οικονομικό όλεθρο που «γονάτισε» τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η δεκαετία του 1920 βρήκε τις ΗΠΑ στα καλύτερά τους, σε μια περίοδο πραγματικής ευημερίας.
Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε το γεγονός πως η Ευρώπη είχε ρημάξει από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής.
Η ανεργία ήταν μια άγνωστη λέξη για τους Αμερικανούς αφού στα… χειρότερα της ίσα – ίσα που άγγιξε το 4%. Την ίδια περίοδο το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα αυξήθηκε από τα 6.500 δολάρια στα 8.000 δολάρια!
Το καλοκαίρι του 1929 ήταν η απόλυτη «αποθέωση».
Είναι ενδεικτικό πως ακόμα και ο μέσος εργάτης δανειζόταν από τις τράπεζες προκειμένου να «παίζει» με σίγουρες μετοχές στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones έφθασε στο υψηλότερο σημείο του, στις 381.17 μονάδες στις 3 Σεπτεμβρίου 1929.
Το χρηματιστήριο υποσχόταν γρήγορα κέρδη, η συντριπτική πλειονότητα όσων έκαναν επενδύσεις έβγαιναν κερδισμένοι και θεωρούσαν ότι θα συνέχιζε να αναπτύσσεται επ’ αόριστον.
Κανείς δεν έβλεπε την «τέλεια καταιγίδα» που ερχόταν. Ή μάλλον, για να είμαστε ακριβείς, λίγοι ήταν αυτοί που την έβλεπαν να έρχεται. Προειδοποίησαν αλλά μέσα σε αυτό το διαρκές πανηγυρικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί κανείς δεν τους άκουγε ή δεν ήθελε να τους ακούσει.
Έκαναν λόγο για «φούσκα» η οποία ήταν έτοιμη να σκάσει και να παρασύρει τα πάντα στο πέρασμα της.
Όλα, ωστόσο, άλλαξαν δραματικά, μια ημέρα σαν σήμερα. Την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 1929, την «Μαύρη Πέμπτη».
Από τη «Μαύρη Πέμπτη» ως τη «Μαύρη Τρίτη» και από εκεί στο μεγάλο κραχ της Wall Street, το μεγάλο κραχ του 1929
Στις 23 Οκτωβρίου 1929, ο Dow Jones σημείωσε πτώση 6,3%. Ήταν οι προειδοποιητική βολή. Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων έκαναν λόγο για το «μεγάλο ξεπούλημα». Τότε ήταν που οι περισσότεροι είδαν αυτό που ερχόταν.
Την Πέμπτη, την επομένη ημέρα δηλαδή, λίγα λεπτά μετά το κουδούνι της έναρξης ο βιομηχανικός δείκτης της Wall Street βρέθηκε στο -11%. Το «party» μόλις είχε ξεκινήσει.
Μέσα στις επόμενες ώρες 13 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια, αριθμός ρεκόρ για τα χρηματιστηριακά χρονικά.
Οι μεγάλοι «παίκτες» της Wall Street άρχισαν να αγοράζουν μαζικά τα καλά χαρτιά (blue chips), σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν την πτώση. Η τακτική αυτή είχε αποδώσει στη χρηματιστηριακή κρίση του 1907, όχι όμως και τώρα. Ήταν τέτοια η πτώση που κάποιες μετοχές δεν ήταν δυνατόν να πουληθούν σε οποιαδήποτε τιμή.
Μεγάλο πλήθος επενδυτών συγκεντρώθηκαν έξω από τη Wall Street πεπεισμένοι πως κάτι συμβαίνει μέσα στην αίθουσα. Κανείς δεν μπορούσε να δικαιολογήσει όλο αυτό τον πανικό και όλοι έπλαθαν διάφορα σενάρια για το τι συμβαίνει.
Χρειάστηκε η επέμβαση της αστυνομίας για να συγκρατήσει το πλήθος.
Μέχρι το μεσημέρι, έντεκα πολλοί γνωστοί «παίκτες» είχαν αυτοκτονήσει πηδώντας από τα παράθυρα. Ήταν ένας πραγματικός εφιάλτης.
Στη συνεδρίαση της επόμενης ημέρας οι απώλειες κάπως συγκεντρώθηκαν αλλά αυτό, όπως αποδείχθηκε, ήταν απλά το κύκνειο άσμα. Το Σαββατοκύριακο οι εφημερίδες, που όλα τα προηγούμενα χρόνια στήριζαν το χρηματιστηριακό παιχνίδι, έκαναν λόγο για καταστροφή η οποία έρχεται.
Και ήρθε.
Η συνεδρίαση της Δευτέρας ήταν ένας όλεθρος. Εκείνη της Τρίτης η απόλυτη καταστροφή. «Μαύρη Δευτέρα» και «Μαύρη Τρίτη» χαρακτηρίστηκαν.
Εκατομμύρια τίτλοι μετοχών μετατράπηκαν σε απλά χαρτιά. Η αγορά, μέσα σε λίγα 24ωρα έχασε 14 δισ. δολάρια. Οι συνολικές απώλειες της πρώτης εβδομάδας του «κραχ» έφτασαν τα 30 δισ. δολάρια, ποσό που ξεπερνούσε κατά δέκα φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Περίπου 140 δισ. δολάρια καταθέσεων «εξανεμίστηκαν»!
Και όλα αυτά, ήταν μόνο η αρχή.
Από τον Οκτώβρη του 1929 μέχρι και τον Ιούλη του 1932 ο βιομηχανικός δείκτης έχασε το 89% της αξίας του. Χρειάστηκαν 25 χρόνια για να ξαναπιάσει τα προ του «κραχ» επίπεδα.
Το δράμα ξεκίνησε όταν το Κραχ της Wall Street πέρασε στην πραγματική οικονομία.
Έως το 1932 οι νέοι άνεργοι είχαν φτάσει τα 14 εκατομμύρια, που σημαίνει ότι περίπου 12.000 άνθρωποι έχαναν ημερησίως τη δουλειά τους! Χιλιάδες άστεγες οικογένειες άρχισαν να δημιουργούν παραγκούπολεις και στριμώχνονταν καθημερινά στα συσσίτια προκειμένου να βρουν ένα πιάτο φαγητό ώστε να μην πεθάνουν από την πείνα.
Ακόμα και σήμερα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η «Μαύρη Πέμπτη» και το χρηματιστηριακό κραχ είναι μαζί με την «ημέρα της Ανεξαρτησίας» και την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, τρεις από τις σημαντικότερες ημερομηνίες στην πορεία της χώρας.
