Εκλογές στη Σουηδία: Μια αποτίμηση του αποτελέσματος

25/09/2018, 13:10
ΣΟΥΗΔΙΑ ΕΚΛΟΓΕΣ

Στη Σουηδία οι φόβοι για επικράτηση της ακροδεξιάς δεν επιβεβαιωθήκαν. Παρά την πτώση τόσο των σοσιαλιστών όσο και των μετριοπαθών - συντηρητικών η χώρα δείχνει να αντιστέκεται. Οκτώ στους δέκα και με συμμετοχή που υπερέβη το 80% επέλεξαν κόμματα που δεν αμφισβητούν τη μεγάλη συναίνεση της σκανδιναβικής χώρας: το φιλόδοξο κράτος κοινωνικής πρόνοιας και το «στοίχημα» της Ε.Ε. και την παγκοσμιοποίηση.

Παρ’ όλ’ αυτά η ακροδεξιά αύξησε αρκετά τα ποσοστά της: 4,5 μονάδες και 13 έδρες περισσότερες από το 2014. Η προοδευτική και ανοιχτή Σουηδία, μία χώρα στην οποία η Σοσιαλδημοκρατία έχει κερδίσει τις περισσότερες από τις 30 εκλογές που διεξήχθησαν τον περασμένο αιώνα, δείχνει να αντιστέκεται. Αλλά ταυτόχρονα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό το νέο κοινωνικοπολιτικό δίπολο που επικρατεί πλέον στην Ευρώπη ανάμεσα στους εθνικιστές και τους πιο κοσμοπολίτες συνεχίζει να κερδίζει έδαφος.

Ίσως με λιγότερη επιρροή από ό,τι σε άλλες χώρες όπως η Ελβετία, η Αυστρία, η Ιταλία, η Ουγγαρία ή Πολωνία όπου οι αντιδραστικές δυνάμεις ελέγχουν επί του παρόντος την ατζέντα, αλλά με τη δυνατότητα να συνεχίσουν να αναπτύσσονται. και όπως συμβαίνει σε πολλές άλλες περιπτώσεις (Γαλλία, Γερμανία, Κάτω Χώρες και σχεδόν ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη), με την ικανότητα να διαμορφώνει ατζέντα και να πιέζει ασφυκτικά τα κυβερνώντα κόμματα από την αντιπολίτευση. Πράγματι, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου σχεδόν όλα τα σουηδικά κόμματα έδειξαν ότι είχαν πάρει εν μέρει, δανειστεί ή υιοθετήσει ζητήματα που προωθούνται από τους λαϊκιστές ακροδεξιούς, όπως αυτά της ταυτότητας, της ασφάλειας και το προσφυγικό.

Πέρα από το τι μέλλει γενέσθαι με τις συζητήσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, που μάλλον θα πάρει πολύ χρόνο, κάποια ζητήματα που προκύπτουν είναι ιδιαιτέρως σημαντικά. Το πρώτο έχει να κάνει με την ικανότητα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας να επιβιώνει στον σύγχρονο κόσμο. Στη Σουηδία, η ταύτισή των ψηφοφόρων με τον κλασικό αριστερό-δεξιό διπολο εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλή και, αλλά η σταδιακή απομάκρυνση των πολιτών από αυτό είναι εμφανής .

Παρά την νέα αυτή σοσιαλδημοκρατική νίκη και την πιθανή επανάληψη μιας πολυκομματικής κυβέρνησης, το πάλαι ποτε κραταιό κόμμα του Olof Palme έχει συγκεντρώσει το χειρότερο αποτέλεσμα στην ιστορία του από το 1908. Η δεύτερη παρατήρηση των εκλογών αυτών είναι ότι η ακροδεξιοί Σουηδοί δημοκράτες δεν κατάφεραν το αποτέλεσμα που ήλπιζαν.

Ωστόσο, το ποσοστό τους δείχνει για άλλη μια φορά ότι δεν υπάρχει καμμία ευρωπαϊκή χώρα με ανοσία στην επιδημία που σιγά σιγά εκτοπίζει παλαιά ιδεολογικά αξιώματα, διαβρώνει τα κομματικά συστήματα. Σχεδόν όλη η πολιτική και δημοσιογραφική προσοχή, αναμφίβολα επηρεασμένη από το Brexit, τον Tραμπ και την άνοδο των λαϊκίστικων δυνάμεων σε μεγάλο μέρος της Ε.Ε. επικεντρώθηκε στο ποιες θα ήταν οι επιδόσεις αυτού του κόμματος που πολλές φορές έφτανε στο σημείο της υπερβολής όσο και τις υπερεκτίμησης της επιδραστικότητας των ακροδεξιών.

Ανεξάρτητα από το αν η ερμηνεία της πολιτιστικής απόρριψης μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας είναι σχεδόν βέβαιο, αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους αποκλεισμένους σε οικονομικό επίπεδο είναι εκείνοι που υποστηρίζουν τους λαϊκιστές και είναι σαφές ότι εδώ βρίσκεται η μεγάλη μελλοντική πρόκληση της σουηδικής πολιτικής. Αλλά και της Ευρώπης.